Provérbios 22
1 Mais digno de ser escolhido é o bom nome do que as muitas riquezas; e a graça é melhor do que a riqueza e o oiro.
Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.
2 O rico e o pobre se encontraram: a todos os fez o Senhor.
Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.
3 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam, e pagam a pena.
Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.
4 O galardão da humildade com o temor do Senhor são riquezas, a honra e a vida.
Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.
5 Espinhos e laços ha no caminho do perverso: o que guarda a sua alma retira-se para longe d'elle.
Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.
6 Instrue ao menino conforme o seu caminho; e até quando envelhecer não se desviará d'elle.
Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.
7 O rico domina sobre os pobres, e o que toma emprestado servo é do que empresta.
Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.
8 O que semear a perversidade segará males; e a vara da sua indignação se acabará.
Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.
9 O que é de bons olhos será abençoado, porque deu do seu pão ao pobre.
Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.
10 Lança fóra ao escarnecedor, e se irá a contenda; e cessará o pleito e a vergonha.
Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.
11 O que ama a pureza do coração, e tem graça nos seus labios, seu amigo será o rei
Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.
12 Os olhos do Senhor conservam o conhecimento, mas as palavras do iniquo transtornará.
Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.
13 Diz o preguiçoso: Um leão está lá fóra; serei morto no meio das ruas
Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.
14 Cova profunda é a bocca das mulheres estranhas; aquelle contra quem o Senhor se irar, cairá n'ella.
Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.
15 A estulticia está ligada no coração do menino, mas a vara da correcção a afugentará d'elle.
Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.
16 O que opprime ao pobre para se engrandecer a si, ou o que dá ao rico, certamente empobrecerá.
Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.
17 Inclina a tua orelha, e ouve as palavras dos sabios, e applica o teu coração á minha sciencia.
Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.
18 Porque é coisa suave, se as guardares nas tuas entranhas, se applicares todas ellas aos teus labios.
Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.
19 Para que a tua confiança esteja no Senhor: a ti t'as faço saber hoje; tu tambem a outros as faze saber.
Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.
20 Porventura não te escrevi excellentes coisas, ácerca de todo o conselho e conhecimento?
Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;
21 Para fazer-te saber a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem.
Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?
22 Não roubes ao pobre, porque é pobre, nem atropelles na porta ao afflicto.
Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:
23 Porque o Senhor defenderá a sua causa em juizo, e aos que os roubam lhes roubará a alma.
Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.
24 Não acompanhes com o iracundo, nem andes com o homem colerico.
Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:
25 Para que não aprendas as suas veredas, e tomes um laço para a tua alma.
Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.
26 Não estejas entre os que dão a mão, e entre os que ficam por fiadores de dividas.
Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:
27 Se não tens com que pagar, porque tirariam a tua cama de debaixo de ti?
Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?
28 Não removas os limites antigos que fizeram teus paes.
Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.
29 Viste a um homem ligeiro na sua obra? perante reis será posto: não será posto perante os de baixa sorte.
Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.
