Provérbios 22
1 Mais digno de ser escolhido é o bom nome do que as muitas riquezas; e a graça é melhor do que a riqueza e o oiro.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 O rico e o pobre se encontraram: a todos os fez o Senhor.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam, e pagam a pena.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 O galardão da humildade com o temor do Senhor são riquezas, a honra e a vida.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Espinhos e laços ha no caminho do perverso: o que guarda a sua alma retira-se para longe d'elle.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instrue ao menino conforme o seu caminho; e até quando envelhecer não se desviará d'elle.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 O rico domina sobre os pobres, e o que toma emprestado servo é do que empresta.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 O que semear a perversidade segará males; e a vara da sua indignação se acabará.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 O que é de bons olhos será abençoado, porque deu do seu pão ao pobre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Lança fóra ao escarnecedor, e se irá a contenda; e cessará o pleito e a vergonha.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 O que ama a pureza do coração, e tem graça nos seus labios, seu amigo será o rei
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Os olhos do Senhor conservam o conhecimento, mas as palavras do iniquo transtornará.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Diz o preguiçoso: Um leão está lá fóra; serei morto no meio das ruas
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 Cova profunda é a bocca das mulheres estranhas; aquelle contra quem o Senhor se irar, cairá n'ella.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 A estulticia está ligada no coração do menino, mas a vara da correcção a afugentará d'elle.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 O que opprime ao pobre para se engrandecer a si, ou o que dá ao rico, certamente empobrecerá.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Inclina a tua orelha, e ouve as palavras dos sabios, e applica o teu coração á minha sciencia.
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Porque é coisa suave, se as guardares nas tuas entranhas, se applicares todas ellas aos teus labios.
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Para que a tua confiança esteja no Senhor: a ti t'as faço saber hoje; tu tambem a outros as faze saber.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 Porventura não te escrevi excellentes coisas, ácerca de todo o conselho e conhecimento?
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Para fazer-te saber a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem.
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Não roubes ao pobre, porque é pobre, nem atropelles na porta ao afflicto.
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Porque o Senhor defenderá a sua causa em juizo, e aos que os roubam lhes roubará a alma.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Não acompanhes com o iracundo, nem andes com o homem colerico.
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 Para que não aprendas as suas veredas, e tomes um laço para a tua alma.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Não estejas entre os que dão a mão, e entre os que ficam por fiadores de dividas.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Se não tens com que pagar, porque tirariam a tua cama de debaixo de ti?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Não removas os limites antigos que fizeram teus paes.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Viste a um homem ligeiro na sua obra? perante reis será posto: não será posto perante os de baixa sorte.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
