Provérbios 17
1 Melhor é um bocado secco, e com elle a tranquillidade, do que a casa cheia de victimas, com contenda.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 O crisol é para a prata, e o forno para o oiro; mas o Senhor prova os corações.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 O malfazejo attenta para o labio iniquo: o mentiroso inclina os ouvidos á lingua maligna.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 O que escarnece do pobre insulta ao que o creou: o que se alegra da calamidade não ficará innocente.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Corôa dos velhos são os filhos dos filhos; e a gloria dos filhos são seus paes.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Não convem ao tolo o labio excellente: quanto menos ao principe o labio mentiroso.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 Mais profundamente entra a reprehensão no prudente, do que cem açoites no tolo.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra elle.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estulticia.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Quanto áquelle que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 Como o que solta as aguas, é o principio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 O que justifica ao impio, e condemna ao justo, ambos são abominaveis ao Senhor, tanto um como o outro.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 Em todo o tempo ama o amigo; e para a angustia nasce o irmão.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 O homem falto d'entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruina.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a lingua dobre virá a cair no mal
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pae do insensato não se alegrará.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 O coração alegre serve de bom remedio, mas o espirito abatido virá a seccar os ossos.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 O impio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 O filho insensato é tristeza para seu pae, e amargura para a que o pariu.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Não é bom tambem pôr pena ao justo, nem que firam os principes ao que obra justamente.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 Retem as suas palavras o que possue o conhecimento, e o homem d'entendimento é de precioso espirito.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Até o tolo, quando se cala, será reputado por sabio; e o que cerrar os seus labios por entendido.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
