Provérbios 14
1 Toda a mulher sabia edifica a sua casa: mas a tola a derriba com as suas mãos.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 O que anda na sua sinceridade teme ao Senhor, mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 Na bocca do tolo está a vara da soberba, mas os labios dos sabios os conservam.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Não havendo bois, a mangedoura está limpa, mas pela força do boi ha abundancia de colheitas.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa se desboca em mentiras.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 O escarnecedor busca sabedoria, e nenhuma acha, mas para o prudente o conhecimento é facil.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Vae-te de diante do homem insensato, porque n'elle não divisarás os labios do conhecimento.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 A sabedoria do prudente é entender o seu caminho, mas a estulticia dos tolos é engano.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 Os loucos zombam do peccado, mas entre os rectos ha benevolencia.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 O coração conhece a sua propria amargura, e o estranho não se entremetterá na sua alegria.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 A casa dos impios se desfará, mas a tenda dos rectos florescerá.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Ha caminho que ao homem parece direito, mas o fim d'elle são os caminhos da morte.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Até no riso terá dôr o coração, e o fim da alegria é tristeza.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Dos seus caminhos se fartará o que declina no coração, mas o homem bom se fartará de si mesmo.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 O simples dá credito a cada palavra, mas o prudente attenta para os seus passos.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 O sabio teme, e desvia-se do mal, mas o tolo se encoleriza, e dá-se por seguro.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 O que presto se indigna, fará doidices, e o homem de más imaginações será aborrecido.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 Os simplices herdarão a estulticia, mas os prudentes se coroarão de conhecimento.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 Os máus se inclinaram diante dos bons, e os impios diante das portas do justo.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 O pobre é aborrecido até do companheiro, porém os amigos dos ricos são muitos.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 O que despreza ao seu companheiro pecca, mas o que se compadece dos humildes é bemaventurado.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Porventura não erram os que obram o mal? mas beneficencia e fidelidade serão para os que obram o bem.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 Em todo o trabalho proveito ha, mas a palavra dos labios só encaminha á pobreza.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 A corôa dos sabios é a sua riqueza, a estulticia dos tolos é só estulticia.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 A testemunha verdadeira livra as almas, mas o que se desboca em mentiras é enganador.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 No temor do Senhor ha firme confiança, e elle será um refugio para seus filhos.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 O temor do Senhor é uma fonte de vida, para se desviarem dos laços da morte.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 Na multidão do povo está a magnificencia do rei, mas na falta do povo a perturbação do principe.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 O longanimo é grande em entendimento, mas o que é de espirito impaciente assignala a sua loucura.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 O coração com saude é a vida da carne, mas a inveja é a podridão dos ossos.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 O que opprime ao pobre insulta áquelle que o creou, mas o que se compadece do necessitado o honra.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 Pela sua malicia será lançado fóra o impio, mas o justo até na sua morte tem confiança.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 No coração do prudente repousa a sabedoria, mas o que ha no interior dos tolos se conhece.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 A justiça exalta ao povo, mas o peccado é o opprobrio das nações.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 O Rei tem seu contentamento no servo prudente, mas sobre o que envergonha cairá o seu furor.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
