Provérbios 10
1 Proverbios de Salomão. O filho sabio alegra a seu pae, mas o filho louco é a tristeza de sua mãe.
Ang mga proverbio ni Salomon. Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka anak nga buang-buang maoy kaguol sa iyang inahan.
2 Os thesouros da impiedade de nada aproveitam; porém a justiça livra da morte.
Ang mga bahandi sa kadautan walay kapuslanan; Apan ang pagkamatarung magaluwas gikan sa kamatayon.
3 O Senhor não deixa ter fome a alma do justo, mas a fazenda dos impios rechaça.
Si Jehova dili motugot sa kalag sa tawong matarung nga magutom; Apan ipahilayo niya ang tinguha sa dautan.
4 O que trabalha com mão enganosa empobrece, mas a mão dos diligentes enriquece.
Mahimong kabus ang magabuhat uban ang usa ka kamot nga tapulan; Apan ang kamot sa makugihon makapahimong adunahan.
5 O que ajunta no verão é filho entendido, mas o que dorme na sega é filho que faz envergonhar.
Kadtong nagaani panahon sa tinginit maoy usa ka manggialamon nga anak; Apan kadtong nagakatulog sa tingani maoy usa ka anak nga nagapakaulaw.
6 Bençãos ha sobre a cabeça do justo, mas a violencia cobre a bocca dos impios.
Ang mga panalangin maoy anaa sa ibabaw sa ulo sa matarung; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
7 A memoria do justo é abençoada, mas o nome dos impios apodrecerá.
Ang handumanan sa matarung maoy bulahan; Apan ang ngalan sa dautan madunot.
8 O sabio de coração acceita os mandamentos, mas o louco de labios será transtornado.
Ang manggialamon sa kasingkasing magadawat ug mga sugo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
9 Quem anda em sinceridade, anda seguro; mas o que perverte os seus caminhos será conhecido.
Kadtong nagalakat sa pagkamatul-id nagalakat sa kasigurohan; Apan kadtong nagamasukihon sa iyang mga dalan mahibaloan.
10 O que acena com os olhos dá dôres, e o tolo de labios será transtornado.
Kadtong nagapangilo sa mata nagahatag ug kasubo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
11 A bocca do justo é fonte de vida, mas a bocca dos impios cobre a violencia.
Ang baba sa matarung maoy usa ka tuburan sa kinabuhi; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
12 O odio excita contendas, mas o amor cobre todas as transgressões.
Ang pagdumot nagapapukaw sa mga kasamok; Apan ang gugma nagatabon sa tanang mga kalapasan.
13 Nos labios do entendido se acha a sabedoria, mas a vara é para as costas do falto de entendimento.
Diha sa mga ngabil niadtong adunay panimuot hikaplagan ang kaalam: Apan ang usa ka bunal alang sa likod niadtong walay pagsabut.
14 Os sabios escondem a sabedoria; mas a bocca do tolo está perto da ruina.
Ang mga tawong manggialamon nagatigum ug kahibalo; Apan ang baba sa buang-buang mao ang usa ka pagkalaglag karon.
15 A fazenda do rico é a cidade da sua fortaleza: a pobreza dos pobres é a sua ruina.
Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang malig-on nga ciudad; Ang pagkalaglag sa mga kabus mao ang ilang pagkakabus.
16 A obra do justo conduz á vida, as novidades do impio ao peccado.
Ang pagpamoo sa tawong matarung nagapadulong ngadto sa kinabuhi; Ang abut sa tawong dautan, ngadto sa pagpakasala.
17 O caminho para a vida é d'aquelle que guarda a correcção, mas o que deixa a reprehensão faz errar.
Anaa sa dalan sa kinabuhi kadtong mamati sa pagbadlong; Apan kadtong nagasalikway sa pagbadlong anaa sa kasaypanan.
18 O que encobre o odio tem labios falsos, e o que produz má fama é um insensato.
Kadtong nagatago sa pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil; Ug kadtong nagapamulong us usa ka butang-butang maoy usa ka buang.
19 Na multidão de palavras não ha falta de transgressão, mas o que modera os seus labios é prudente.
Diha sa daghang mga pulong dili mawad-an sa kalapasan; Apan kadtong nagapugong sa iyang mga ngabil nagabuhat sa manggialamon gayud.
20 Prata escolhida é a lingua do justo: o coração dos impios é de nenhum preço.
Ang dila sa tawong matarung ingon sa piniling salapi: Ang kasingkasing sa tawong dautan diyutay ra ug bili.
21 Os labios do justo apascentam a muitos, mas os tolos, por falta de entendimento, morrem.
Ang mga ngabil sa matarung magapakaon ug daghan; Apan ang buang-buang mamatay tungod sa pagkakulang ug salabutan,
22 A benção do Senhor é a que enriquece; e não lhe accrescenta dôres.
Ang panalangin ni Jehova, nagapadato kini; Ug siya wala magadugang ug kasubo niana.
23 Como brincadeira é para o tolo fazer abominação, mas sabedoria para o homem entendido.
Maoy usa ka lingaw-lingaw sa usa ka buang ang pagbuhat ug kadautan; Ug maingon niini ang kaalam alang sa usa ka tawo nga masinabuton,
24 O temor do impio virá sobre elle, mas o desejo dos justos Deus lhe cumprirá.
Ang kahadlok sa tawong dautan, kini modangat sa ibabaw niya; Ug ang tinguha sa tawong matarung igatugot man.
25 Como passa a tempestade, assim o impio mais não é; mas o justo tem perpetuo fundamento.
Sa paglabay sa alimpulos ang dautan mahanaw; Apan ang matarung maoy usa ka patukoranan nga walay katapusan.
26 Como vinagre para os dentes, como o fumo para os olhos, assim é o preguiçoso para aquelles que o mandam.
Maingon sa suka nga alang sa mga ngipon, ug sa aso nga alang sa mga mata, Mao man usab ang tapulan alang niadtong nagasugo kaniya.
27 O temor do Senhor augmenta os dias, mas os annos dos impios serão abreviados.
Ang pagkahadlok kang Jehova nagapalugway sa mga adlaw; Apan ang mga tuig sa dautan pagahamub-on.
28 A esperança dos justos é alegria, mas a expectação dos impios perecerá.
Ang paglaum sa matarung mao ang kalipay; Apan ang gipaabut niadtong dautan mawagtang.
29 O caminho do Senhor é fortaleza para os rectos, mas ruina será para os que obram iniquidade.
Ang dalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong salipdanan sa tawong matul-id; Apan kini maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
30 O justo nunca jámais será abalado, mas os impios não habitarão a terra.
Ang matarung dili gayud matarug; Apan ang dautan dili magadayon sa yuta.
31 A bocca do justo em abundancia produz sabedoria, mas a lingua da perversidade será desarreigada.
Ang baba sa matarung magabunga ug kaalam; Apan ang dila nga masukihon pagaputlon.
32 Os beiços do justo sabem o que agrada, mas a bocca dos impios anda cheia de perversidades.
Ang mga ngabil sa matarung mahibalo sa angay nga pagadawaton; Apan ang baba sa dautan nagapamulong sa pagkamasukihon.
