Lucas 12
1 Ajuntando-se entretanto muitos milhares de pessoas, de sorte que se atropellavam uns aos outros, começou a dizer aos seus discipulos: Acautelae-vos primeiramente do fermento dos phariseos, que é a hypocrisia.
Екхвар стидэняпэ бут пхангля манушэн, кади бут, со ачиле тэ тасавэ екх екхэ. Исусо ачиля тэ дэдумэ англэдэр Пэхкэрэ сиклярнэнди: — Рицарэнпэ дурэдэр фарисеенгэрэ закваскатар, соб тэ на авэн тумэ домуенгэрэ мануша, сар вонэ.
2 Mas nada ha encoberto que não haja de ser descoberto; nem occulto, que não haja de ser sabido.
Нэнай нисо гаравдо, со б тэ на оттерэлпэ, и нэнай чёрахано, со б тэ на авэл уджянгло.
3 Porquanto tudo o que em trevas dissestes á luz será ouvido; e o que fallastes ao ouvido no gabinete sobre os telhados será apregoado.
Кода, со тумэ пхэндэ рятяґа, шунэна дивэсэ, и со тумэ чёраханэ пхэндэ дэ цэр, пхэнэна зоралэ ґласоґа пэ ушарди.
4 E digo-vos, amigos meus; Não temaes os que matam o corpo, e depois não teem mais que fazer.
Пхэнав жэ тумэнди, Мурэ амалэнди: на даран кодэлэндар, савэ умарэн трупо, а будэр нисо на терэна.
5 Mas eu vos mostrarei a quem deveis temer; temei aquelle que, depois de matar, tem poder para lançar no inferno; sim, vos digo, a esse temei. (Geenna g1067)
Нэ сикавава тумэнди, кастар трэбуни тэ дара: даран Кодэлэстар, Кастэ исин зор на кици тэ мулярэ, нэ тэ чувэ дэ геенна. Кади, пхэнав тумэнди, Кодэлэстар даран. (Geenna g1067)
6 Não se vendem cinco passarinhos por dois ceitis? E nenhum d'elles está esquecido diante de Deus.
Пала дуй харумэ мардэ тинэн панч чириклен. Нэ ника лэндар Дэвэл на бистарда.
7 E até os cabellos da vossa cabeça estão todos contados. Não temaes pois; mais valeis vós do que muitos passarinhos.
А тумэндэ Вов джянэл, и скици бала исин пэ тумаро шэро. На даран! Тумэ пэ бутэ кучэдэр цыкнэн чириклен!
8 E digo-vos que todo aquelle que me confessar diante dos homens, tambem o Filho do homem o confessará diante dos anjos de Deus.
Пхэнав жэ тумэнди: кодэлэ, ко прыджянэла Ман англа манушэн, прыджянэла и Чяво Манушыкано англа Дэвлэхкэрэн ангелонэн.
9 Mas quem me negar diante dos homens será negado diante dos anjos de Deus.
А ко отпхэнэлапэ Мандар англа манушэн, кодэлэстар и Чяво Манушыкано отпхэнэлапэ англа Дэвлэхкэрэн ангелонэн.
10 E a todo aquelle que disser uma palavra contra o Filho do homem ser-lhe-ha perdoada, mas ao que blasphemar contra o Espirito Sancto não lhe será perdoado.
Манушэсти, саво пхэнэла налачё лав пэ Чявэ Манушыканэ, эртисарэлапэ бэзимо, а кодэлэсти, ко кошэла Свэнто Фано, бэзимо на эртисарэлапэ.
11 E, quando vos conduzirem ás synagogas, aos magistrados e potestades, não estejaes solicitos de como ou do que haveis de responder nem do que haveis de fallar.
Кала ж лиджяна тумэн дэ синагоги, пхурэдэрэндэ и раендэ, на пэрэджювэн пала кода, сар и со тэ пхэнэ лэнди дэ отпхэнима.
12 Porque na mesma hora vos ensinará o Espirito Sancto o que vos convenha fallar.
Дэ кодыя вряма Свэнто Фано сиклярэла тумэн, со трэбуни тэ пхэнэ.
13 E disse-lhe um da multidão: Mestre, dize a meu irmão que reparta comigo a herança.
Екх мануш, саво ачиля машкар лэн, пхэнда Исусости: — Сиклимари! Пхэн мурэ пхралэсти, соб тэ дэл манди кодэлэ хулаимастар, саво ачиляпэ амарэ дадэстар!
14 Mas elle lhe disse: Homem, quem me poz a mim por juiz ou repartidor entre vós?
Нэ Исусо пхэнда лэсти: — Ко тховда Ман тэ сундисарэ тумэн и тэ розлэ тумаро рындо?
15 E disse-lhes: Acautelae-vos e guardae-vos da avareza; porque a vida de qualquer não consiste na abundancia dos bens que possue.
Тунчи пхэнда лэнди: — Дыкхэн, соб тэ на авэн тумэ ханджьвалэ. Саво б тэ на авэл мануш барвало, лэхкэрэ джювимастэ када бэрша на додэла.
16 E propoz-lhes uma parabola, dizendo: A herdade d'um homem rico tinha produzido com abundancia;
Тунчи Вов розпхэнда лэнди кацави дума: — Екхэ барвалэ манушэстэ выбариля бут ворзо пэ маля.
17 E arrazoava elle entre si, dizendo: Que farei? Não tenho onde recolher os meus fructos.
Тай дэдумэлас еджино пэсти: «Со манди тэ терэ? Нэнай мандэ, тев тэ стидэ див».
18 E disse: Farei isto: Derribarei os meus celleiros, e edificarei outros maiores, e ali recolherei todas as minhas novidades e os meus bens;
Тай пхэнда: «Пхагава мурэ граждуря и терава инте барэдэр. Стидава дэ лэн див и всаворо муро барвалимо.
19 E direi á minha alma: Alma, tens em deposito muitos bens para muitos annos: descança, come, bebe, e folga.
Тай пхэнава пэхкэрэ водести: "Води муро! Бут исин тутэ барвалимо, саво ту стидэнян, хутилэла тути пэ бут бэрша. Отцинюв, ха, пи и ав лошало!"»
20 Porém Deus lhe disse: Louco, esta noite te pedirão a tua alma; e o que tens preparado para quem será?
Нэ Дэвэл пхэнда кадэлэ манушэсти: «Бигодякоро! Кадэла рятяґа тиро води залэна тутар. Тунчи касти доросэлапэ кода, со ту стидэнян?»
21 Assim é o que para si ajunta thesouros, e não é rico para com Deus.
Кади авэла кодэлэґа, ко стидэл барвалимо важ пэ, а англа Дэвлэ ачелпэ чёро.
22 E disse aos seus discipulos: Portanto vos digo: Não estejaes solicitos pela vossa vida, no que comereis, nem pelo corpo, no que vestireis.
И пхэнда Пэхкэрэ сиклярнэнди: — Пхэнав тумэнди, на пэрэджювэн пала джювима, ни пала кода, со тумэнди тэ ха, ни пала трупо, дэ со тумэнди тэ урявэпэ.
23 Mais é a vida do que o sustento, e o corpo mais do que o vestido.
Джювимо будэр хамастар, и трупо будэр їдатар.
24 Considerae os corvos, que nem semeiam, nem segam, nem teem dispensa nem celleiro, e Deus os alimenta: quanto mais valeis vós do que as aves?
Подыкхэнтэ пэ воронэн: вонэ на чувэн ворзо дэ пхув, на стидэн мандро малендар. Лэндэ нэнай ни цэра, ни граждо, нэ Дэвэл парварэл лэн. Тумэ ж пэ бутэ кучэдэр чириклендар!
25 E qual de vós, sendo solicito, pode accrescentar um covado á sua estatura?
Ко тумэндар, кала пэрэджювэл, додэла джювимастэ пэ екх чясо вряма?
26 Pois, se nem ainda podeis fazer as coisas minimas, porque estaes solicitos pelo mais?
И кала тумэ кадэва цыкно рындо на стерэна, сости пала аврэ пэрэджювэн?
27 Considerae os lirios, como elles crescem; não trabalham, nem fiam; e digo-vos que nem ainda Salomão, em toda a sua gloria, se vestiu como um d'elles.
Подыкхэн пэ маленгэрэн лулуден, сар вонэ барён. Вонэ на терэн бути и на сювэн пэсти їда. Нэ пхэнав тумэнди, со и тхагари Соломоно дэ пэхкири слава на урявэласпэ кади, сар кадэла лулудя.
28 E, se Deus assim veste a herva que hoje está no campo, e ámanhã é lançada no forno, quanto mais a vós, homens de pouca fé?
Кала чяр малякири, сави авдивэ барёл, а атася чувэна ла дэ бов, Дэвэл кади урявэл, пэ скици будэр Вов тумэн урявэла, мануша набарэ патявимаґа?
29 Vós pois não pergunteis que haveis de comer, ou que haveis de beber, e não andeis inquietos.
И тумэ на родэн, со тэ ха чи со тэ пэ, и на пэрэджювэн пала кода.
30 Porque as gentes do mundo buscam todas essas coisas; mas vosso Pae sabe que haveis mister d'ellas.
Вса откада родэн народуря кадэла люмлякэрэ, нэ тумаро Дад джянэл, со тумэнди када трэбуни.
31 Buscae antes o reino de Deus, e todas estas coisas vos serão accrescentadas.
Нэ родэн Лэхкоро Тхагаримо, и вса откада тумэнди дэлапэ прэдэбэ.
32 Não temas, ó pequeno rebanho, porque a vosso Pae agradou dar-vos o reino.
На даран, цыкнэ бакрора! Тумаро Дад закамля тэ дэ тумэнди Тхагаримо.
33 Vendei o que tendes, e dae esmola. Fazei para vós bolsas que não se envelheçam; thesouro nos céus que nunca acabe, aonde não chega ladrão, e a traça não roe.
Битинэн тумаро хулаимо и дэн чёрорэнди! Лачярэн тышыла, савэ никала на чинэнапэ! Стидэн барвалимо, саво никала на хасявэла, пэ упралима, курик чёр на пашола и тев цэрмо на схала.
34 Porque, onde estiver o vosso thesouro, ali estará tambem o vosso coração.
Тев тумаро барвалимо, котэ и тумаро їло авэла.
35 Estejam cingidos os vossos lombos, e accesas as vossas candeias.
Мэк всавири вряма тумарэ кущика тэ авэн зацырдэнэ, и мэк всавири вряма пхабон тумарэ лампы.
36 E sêde vós similhantes aos homens que esperam a seu senhor, quando houver de voltar das bodas, para que, quando vier, e bater, logo possam abrir-lhe.
Авэн, сар бутярнэ, савэ дожутярэн пэхкэрэ хулае бьявэстар. Вонэ екхатар лэсти оттерэна вудара, кала шунэна, со вов марэл дэ лэн.
37 Bemaventurados aquelles servos, os quaes, quando o Senhor vier, os achar vigiando! Em verdade vos digo que se cingirá, e os fará assentar á mesa, e, chegando-se, os servirá.
Бахталэ кодэла бутярнэ, савэ на совэна, кала авэла лэнгоро хулай. Чячимаґа пхэнав тумэнди: вов еджино зацырдэла кущик, акхарэла лэн пала скаминд и терэла важ лэн бути.
38 E, se vier na segunda vigilia, e se vier na terceira vigilia, e os achar assim, bemaventurados são os taes servos.
Бахталэ кодэла, савэ дожутярэн хулае и дэ епашрят, и дэнзор.
39 Sabei, porém, isto, que, se o pae de familia soubesse a que hora, havia de vir o ladrão, vigiaria, e não deixaria minar a sua casa.
Полэн, тэ джянэл хулай, кала авэла чёр, вов бы на домукэлас лэсти тэ заґуле дэ цэр.
40 Portanto, estae vós tambem apercebidos; porque virá o Filho do homem a hora que não imaginaes.
А тумэ дожутярэн и авэн гата, колэсти со Чяво Манушыкано авэла тунчи, кала тумэ на думисарэн.
41 E disse-lhe Pedro: Senhor, dizes essa parabola a nós, ou tambem a todos?
Тунчи Пётро пхэнда Лэсти: — Рае! Ту кици амэнди пхэнэх кадэла лава чи важ всавэрэн?
42 E disse o Senhor: Qual é pois o mordomo fiel e prudente, a quem o senhor poz sobre os seus servos, para lhes dar a tempo a ração?
Рай пхэнда: — Со терэла пативало и годявэр бутярно, савэ хулай ачявда тэ дыкхэ пала цэрэ и аврэн бутярнэн, соб тэ роздэл лэнди хамо дэ пэхкири вряма?
43 Bemaventurado aquelle servo, o qual o senhor, quando vier, achar fazendo assim.
Кала рисявэла хулай и дыкхэла, со бутярно терэл пэхкири бути, тунчи кадэва бутярно авэла бахтало.
44 Em verdade vos digo que sobre todos os seus bens o porá.
Чячимаґа пхэнав тумэнди, со хулай терэла кадэлэ бутярнэ пхурэдэрэґа пав всавэрэ пэхкэрэ хулаима.
45 Mas, se aquelle servo disser em seu coração: O meu senhor tarda em vir; e começar a espancar os creados e creadas, e a comer, e a beber, e a embriagar-se,
Нэ кала кодэва бутярно пхэнэла еджино пэсти: «Муро хулай на сиго авэла», — и ачела тэ марэ аврэн бутярнэн и бутярнен, обхалапэ тай матёла,
46 Virá o senhor d'aquelle servo no dia em que o não espera, e n'uma hora que elle não sabe, e separal-o-ha, e porá a sua parte com os infieis.
тунчи авэла хулай дэ дивэ, кала бутярно лэ на дожутярэл, и дэ вряма, пала савя бутярно на джянэл. И мулярэла лэ, и авэла лэсти бида їтханэ бидэвлэхкэрэ манушэнца.
47 E o servo que soube a vontade do seu senhor, e não se apercebeu, nem fez conforme a sua vontade, será castigado com muitos açoites;
Бутярно, саво джянгля, со камэл лэстар хулай, нэ на сля гата, и на стерда кади, авэла фартэ мардо.
48 Mas o que a não soube, e fez coisas dignas de açoites, com poucos açoites será castigado. E, a qualquer que muito fôr dado, muito se lhe pedirá, e ao que muito se lhe confiou muito mais se lhe pedirá.
А бутярно, саво на джянгля и стерда кода, пала со марэна, авэла мардо набут. Касти Дэвэл дэня бут, кодэлэстар бут и лэлапэ. И касти бут допатиня, кодэлэстар будэр пхучелапэ.
49 Vim lançar fogo na terra; e que quero, se já está acceso?
Мэ авилём, соб тэ запхабарэ яг пэ пхуя, и сар Мэ камав, соб вой сигэдэр тэ розпхаболпэ!
50 Importa, porém, que seja baptizado com um baptismo; e como me angustio até que venha a cumprir-se!
Манди трэбуни тэ болдэпэ, и стасавэл грыжа Муро їло, кала кода вса дожутярав!
51 Cuidaes vós que vim dar paz á terra? Não, vos digo, mas antes dissensão;
Тумэ гинисарэн, Мэ авилём, соб тэ анэ пэ пхув пачя? Нат, пхэнав тумэнди: Мэ авилём тэ анэ врыжымо.
52 Porque d'aqui em diante estarão cinco divididos n'uma casa: tres contra dois, e dois contra tres:
Акана їри панче манушэндар розджялапэ машкар пэстэ, трин ваздэнапэ пэ дон и дуй ваздэнапэ пэ тринэн.
53 O pae estará dividido contra o filho, e o filho contra o pae; a mãe contra a filha, e a filha contra a mãe; a sogra contra sua nora, e a nora contra sua sogra.
Дад ваздэлапэ пэ чявэ, и чяво ваздэлапэ пэ дадэ. Дэй ваздэлапэ пэ чя, и чей ваздэлапэ пэ да. Сасуни ваздэлапэ пэ боря, а бори ваздэлапэ пэ сасуня.
54 E dizia tambem á multidão: Quando vêdes a nuvem que vem do occidente, logo dizeis: Lá vem chuva, e assim succede.
Тунчи Исусо пхэнда манушэнди: — Кала тумэ дыкхэн, сар пэ западо ваздэлпэ хмара, тумэ пхэнэн: «Дэла брышынд». И кади исин, брышынд дэл.
55 E, quando assopra o sul, dizeis: Haverá calma; e assim succede.
И кала пхурдэл барвал южнона ригатар, тумэ пхэнэн: «Кхам пэкэла», — и кади выджял.
56 Hypocritas, sabeis distinguir a face da terra e do céu, e como não distinguis este tempo?
Домуенгэрэ! Тумэ дыкхэн пэ упралима и пэ пхуя и джянэн, со авэла аври, ай сави вряма авиля акана, тумэ на полэн?
57 E porque não julgaes tambem por vós mesmos o que é justo?
И сости тумэ еджинэ на розлэнпэ, со исин чячимо?
58 Quando pois vaes com o teu adversario ao magistrado, procura livrar-te d'elle no caminho; para que não succeda que te conduza ao juiz, e o juiz te entregue ao meirinho, e o meirinho te encerre na prisão.
Кала ту джях пэхкэрэ врыжымашэґа дэ сындо, стер вса, соб тэ допхэнэпэ лэґа инте пав дром. А кала на допхэнэґапэ, вов цырдэла тут сындимарестэ, а сындимари отдэла тут халавдэсти, и халавдо чувэла тут дэ барунэ.
59 Digo-te que não sairás d'ali emquanto não pagares o derradeiro ceitil.
Пхэнав тути: на выджяґа котарь ды колэ, сар на отдэґа ды екхэ мардэ.
