< Lucas 1 >
1 Tendo pois muitos emprehendido pôr em ordem a narração das coisas que entre nós se cumpriram,
Пативало Феофило, бут мануша линэ тэ стидэн и тэ запистросарэн роспхэнимос пала кода, со сас. Када роспхэндэ амэнди мануша, савэ майанглал дикхэнас вся пэстирэ якхэнца тай ашыле бутярнэ Лавэстирэ. Важ кода мэ тховдэм андо води мишто вся тэ ужанав, со сас майанглал, и екх пала авэр тэ запистросарав тути.
2 Segundo nos transmittiram os mesmos que as viram desde o principio, e foram ministros da palavra,
3 Pareceu-me tambem a mim conveniente escrevel-as a ti, ó excellente Theophilo, por sua ordem, havendo-me já informado minuciosamente de tudo desde o principio;
4 Para que conheças a certeza das coisas de que já estás informado.
Тунчи ту полэса: кода, со ту ашундян, исин чячимос.
5 Existiu, no tempo de Herodes, rei da Judéa, um sacerdote chamado Zacharias, da ordem de Abias, e cuja mulher era das filhas d'Aarão; e o seu nome era Isabel.
Андэ деса, кала андэ Иудея сас тхагараса Иродо, сас мануш, савэс акхарэнас Захария, андай рашая Авиястирэ стидимастар, и лэстэ сас ромни андав родо Аароноско, акхарэнас ла Елизавета.
6 E eram ambos justos perante Deus, andando sem reprehensão em todos os mandamentos e preceitos do Senhor.
Онэ лэдуй сас жужэ англав Дэл, жувэнас пав всаворо запхэнимос Раеско бидошако.
7 E não tinham filhos, porquanto Isabel era esteril, e ambos eram avançados em edade.
Лэндэ на сас бэяцэн, колэстар со Елизавета сас бибэяцэндири, и онэ лэдуй сас андэ бэрша пхурэ.
8 E aconteceu que, exercendo elle o sacerdocio diante de Deus, na ordem da sua turma,
Екхвар авиля вряма рашаенди лэстирэ стидимастар тэ терэл бути англав Дэл.
9 Segundo o costume sacerdotal, coube-lhe em sorte entrar no templo do Senhor a offerecer o incenso.
Сар сас прилито машкар рашая, онэ шутэ жребиё, и прижыляпэ Захариясти тэ зажал андо храмо лэ Раеско тэ пхабарэл ладано.
10 E toda a multidão do povo estava fóra, orando á hora do incenso,
Андэ кодья ж вряма, кала вов пхабарэлас ладано, всаворэ мануша мангэнаспэ Дэвлэс аври.
11 E um anjo do Senhor lhe appareceu, posto em pé, á direita do altar do incenso.
Тунчи вов удикхля ангелос Раестирэс, саво тэрдёлас пай право риг лэ жэртвеникоско, кай пхаболас о ладано.
12 E Zacharias, vendo-o, turbou-se, e caiu temor sobre elle.
Захария сар удикхля лэс, бари дар авиля пэр лэстэ, и вов на жангля, со тэ терэл.
13 Mas o anjo lhe disse: Zacharias, não temas, porque a tua oração foi ouvida, e Isabel, tua mulher, dará á luz um filho, e lhe porás o nome de João;
Ангело пхэндя лэсти: — На дара, Захария! Ашундя о Дэл мангимос тиро. И ромни тири, Елизавета, бэянэла тути шаворэс, и акхарэса лэс Иоано.
14 E terás prazer e alegria, e muitos se alegrarão no seu nascimento;
Авэла тути баро радомос, и бут мануша авэна тэ радонпэ, кай вов бэяндиля.
15 Porque será grande diante do Senhor, e não beberá vinho, nem bebida forte, e será cheio do Espirito Sancto, até desde o ventre de sua mãe;
Вов авэла баро англав Рай, на авэла тэ пэл ни мол, ни матимаско пимо и пхэрдёла Свэнто Духоса майанглал, сар вов бэяндёла.
16 E converterá muitos dos filhos de Israel ao Senhor seu Deus;
Бутэн Израилёстирэ шавэн вов рисарэла палпалэ кав лэнго Рай о Дэл
17 E irá adiante d'elle no espirito e virtude d'Elias, para converter os corações dos paes aos filhos, e os rebeldes á prudencia dos justos; para preparar ao Senhor um povo bem disposto.
и авэла тэ жал англав Лэстэ андо духо и зор Илиястири, кай тэ рисарэл и водя лэ дадэндирэ кай лэнди бэяцэ, и найкандунэн кав гындо чячимастирэн манушэн, кай тэ гытосарэ манушэн, кала авэла о Рай Дэл.
18 Disse então Zacharias ao anjo: Como conhecerei isto? pois eu já sou velho, e minha mulher avançada em edade.
Захария пхэндя ангелости: — Сар мэ ужанава када? Мэ пхуро, тай ромни мэрни найтэрни.
19 E, respondendo o anjo, disse-lhe: Eu sou Gabriel, que assisto diante de Deus, e fui enviado a fallar-te e dar-te estas alegres novas;
Ангело пхэндя лэсти: — Мэ Гавриило, саво тэрдював англав Дэл, бишалдо тэ дав дума туса и тэ пхэнав тути кадва радосаво лав.
20 E eis que ficarás mudo, e não poderás fallar até ao dia em que estas coisas aconteçam; porquanto não crêste nas minhas palavras, que a seu tempo se hão de cumprir
Акэ, ту авэса муто и на дэса дума кай кодва дес, кала када вся авэла, важ кода со ту на патяйлян мэрнэ лавэнди, савэ терэнапэ андэ пэсти вряма.
21 E o povo estava esperando a Zacharias, e maravilhavam-se de que tanto se demorasse no templo.
Андэ кадья вряма мануша ажутярэнас Захарияс и дивонаспэ, состар вов бут вряма на выжалас андав храмо.
22 E, saindo elle, não lhes podia fallar; e entenderam que tinha visto alguma visão no templo. E fallava por acenos, e ficou mudo.
Кала Захария выжыля котар, вов на дэлас дума, и мануша полинэ, со вов андо храмо варисо дикхля. Вов сикавэлас вастэнца лэнди и ашэласпэ муто.
23 E succedeu que, terminados os dias do seu ministerio, voltou para sua casa.
А сар прожыле кола деса, кала вов терэлас рашаендири бути, тунчи рисайля пэстэ черэ.
24 E depois d'aquelles dias Isabel, sua mulher, concebeu, e por cinco mezes se occultou, dizendo:
Прожыля вряма, Елизавета, и ромни лэстири, ашыля пхари. Панч шон вой гарадёлас манушэндар и пхэнэлас:
25 Porque isto me fez o Senhor, nos dias em que attentou em mim, para destruir o meu opprobrio entre os homens.
— Акэ, со стердя манди Рай Дэл андэ кадэла деса, кала Вов обрисардя мандэ пэстирэ якха, кай тэ злэл пар мандэ о лажавимос мэрно англай мануша!
26 E, no sexto mez, foi o anjo Gabriel enviado por Deus a uma cidade da Galilea, chamada Nazareth,
Кала Елизавета сас шов шон пхари, о Дэл бишалдя ангелос Гавриилос андо форо галилейско, саво акхарэлпэ Назарето,
27 A uma virgem desposada com um varão, cujo nome era José, da casa de David; e o nome da virgem era Maria.
кай щиёры, савя акхарэнас Мария. Вой дя лав тэ жал палав ром палав Иосифо, саво сас андав родо лэ Давидоско.
28 E, entrando o anjo aonde ella estava, disse: Salve, agraciada; o Senhor é comtigo: bemdita tu entre as mulheres.
Ангело авиля латэ и пхэндя: — Тэ авэс бахтали! Тути дяпэ мищимос! О Рай Дэл туса!
29 E, vendo-o ella, turbou-se muito das suas palavras, e considerava que saudação seria esta.
Мария на жангля, со тэ пхэнэл, и гындолас, важ со вов кади пхэндя.
30 Disse-lhe então o anjo: Maria, não temas, porque achaste graça diante de Deus;
Ангело пхэндя: — На дара, Мария! Ту аракхлян мищимос кав Дэл!
31 E eis que em teu ventre conceberás, e darás á luz um filho, e pôr-lhe-has o nome de Jesus.
Акэ, ту авэса пхари, и бэянэса Шавэс, и акхарэса Лэс Исусо.
32 Este será grande, e será chamado filho do Altissimo; e o Senhor Deus lhe dará o throno de David, seu pae;
Вов авэла баро, и Лэс акхарэна Шаво Майбарэско. Рай Дэл дэла Лэсти троно Давидоско, лэ прапапос Лэстирэс.
33 E reinará eternamente na casa de Jacob, e o seu reino não terá fim. (aiōn )
Вов по вако авэла Тхагараса англав родо Иаковоско, и тхагаримос Лэско никала на пэрэашэла тэ авэл. (aiōn )
34 E disse Maria ao anjo: Como se fará isto? pois não conheço varão.
Мария пхэндя ангелости: — Сар када авэла? Мэ инке на сымас палав ром!
35 E, respondendo o anjo, disse-lhe: Descerá sobre ti o Espirito Sancto, e a virtude do Altissimo te cobrirá com a sua sombra; pelo que tambem o Sancto, que de ti ha de nascer, será chamado Filho de Deus.
Ангело пхэндя лати: — Свэнто Духо сжала пэр тутэ, и зор Майбарэско ушарэла тут, и свэнто Бэято, Саво тутэ бэяндёла, акхарэлапэ Шаво Дэвлэско.
36 E eis que tambem Isabel, tua prima, concebeu um filho em sua velhice; e é este o sexto mez para aquella que era chamada esteril;
Акэ Елизавета андав родо тиро, палай сави пхэнэнас, со латэ на авэна бэяцэ, подикх, вой шовто шон пхари. Андо пхуримос лако бэяндёла латэ шаво.
37 Porque para Deus nada será impossivel.
О Дэл терэла вся, со Вов закамэла.
38 Disse então Maria: Eis aqui a serva do Senhor; cumpra-se em mim segundo a tua palavra. E o anjo ausentou-se d'ella.
Пхэндя Мария: — Мэ бутярни Рае Дэвлэстири. Мэк авэла манди, сар ту пхэндян. И ангело отжыля латар.
39 E n'aquelles dias, levantando-se Maria, foi apressada ás montanhas, a uma cidade de Juda,
Андэ кадэла деса Мария вщиля и сыго жыля андо форо, саво сас андо плаенго тхан Иудеяко.
40 E entrou em casa de Zacharias, e saudou a Isabel.
Вой зажыля андо чер кав Захария и пхэндя ла Елизаветати: — Тэ авэс бахтали!
41 E aconteceu que, ao ouvir Isabel a saudação de Maria, a creancinha saltou no seu ventre; e Isabel foi cheia do Espirito Sancto,
Кала Елизавета ашундя лава Мариятирэ, подхукля о бэято андэ Елизавета, и пхэрдиля вой Свэнто Духоса.
42 E exclamou com grande voz, e disse: Bemdita tu entre as mulheres, e bemdito o fructo do teu ventre.
Вой зацыписайля фартэ гласоса и пхэндя: — Тут авэна тэ лашарэн майбут аврэ жувляндар! И лашарэна тирэ Бэятос, Савэс ту пхиравэс!
43 E d'onde me provém isto a mim, que a mãe do meu Senhor venha a mim?
Сости манди када, со мандэ авиля дэй мэрнэ Рае Дэвлэстири?
44 Pois eis que, ao chegar aos meus ouvidos a voz da tua saudação, a creancinha saltou de alegria no meu ventre;
Кала мэ ашундэм, сар ту пхэндян манди, тэ авав бахтали, подхукля андэр мандэ о бэято радомостар.
45 E bemaventurada a que creu, pois hão de cumprir-se as coisas que da parte do Senhor lhe foram ditas.
Бахтали кодья, сави патяйля, со терэлапэ кода, со пхэндя лати Рай Дэл!
46 Disse então Maria: A minha alma engrandece ao Senhor,
И пхэндя Мария: — Лашарэл о води мэрно лэ Рае Дэвлэс.
47 E o meu espirito se alegra em Deus meu Salvador;
И радосайля о духо мэрно палав Дэл, Фэрисаримари мэрно.
48 Porque attentou na baixeza de sua serva; pois eis que desde agora todas as gerações me chamarão bemaventurada:
Вов удикхля, со мэ цэкни бутярни Лэстири. Акала вряматар всаворэ родоря авэна тэ акхарэн ман бахталяса.
49 Porque me fez grandes coisas o Poderoso; e sancto é o seu nome.
Со зорало Дэл тердя манди баро рындо, и свэнто алав Лэско!
50 E a sua misericordia é de geração em geração sobre os que o temem.
Тангимос Лэско андэ всаворэ родоря, ко пативаса дарал Лэс.
51 Com o seu braço obrou valorosamente: dissipou os soberbos no pensamento de seus corações.
Вов тердя барэ рындоря Пэстирэ зоралэ вастэса, рострадя колэн, савэ пхутярдэ годяса и водеса,
52 Depoz dos thronos os poderosos, e elevou os humildes.
Сшута раен пай лэндирэ троноря и вазгля упрэ цэкнэн машкар мануша.
53 Encheu de bens os famintos, e despediu vasios os ricos.
Бокхалэн пхэрдярдя мищимаса и барвалэн отмэкля нисоса.
54 Auxiliou a Israel seu servo, recordando-se da sua misericordia;
Вов сэрэсардя, со пхэнэлас лэ дадэнди, лэ Авраамости и лэстирэ бэяцэнди, тэ авэл тангимаско по вако, и подритярдя Израилёс, Пэстирэс бутярнэс. (aiōn )
55 Como fallou a nossos paes, a Abrahão e á sua posteridade, para sempre. (aiōn )
56 E Maria ficou com ella quasi tres mezes, e depois voltou para sua casa.
Мария сас лэ Елизаветаса варикай трин шон и рисайля андо пэско чер.
57 E completou-se para Isabel o tempo de dar á luz, e teve um filho.
Кала авиля вряма, Елизавета бэяндя шаворэс.
58 E os seus visinhos e parentes ouviram que tinha Deus usado para com ella de grande misericordia, e alegraram-se com ella.
Ашундэ мануша, савэ жувэнас паша лэндэ, и о родо лако, со дя Рай Дэл о тангимос Пэско лати, и радонаспэ ласа.
59 E aconteceu que, ao oitavo dia, vieram circumcidar o menino, e lhe chamavam Zacharias, do nome de seu pae.
По охто дес онэ авиле тэ обшынэн лэ бэятос и камле тэ акхарэн лэс, сар акхарэн лэсти дадэс — Захария,
60 E, respondendo sua mãe, disse: Não, porém será chamado João.
а лэстири дэй пхэндя: — Нат, акхараса лэс Иоаноса.
61 E disseram-lhe: Ninguem ha na tua parentela que se chame por este nome.
И пхэндэ лати: — Никас на сас андо родо тиро, савэс акхарэнас кадя.
62 E perguntaram por acenos ao pae como queria que lhe chamassem.
И пушэнас, сикавэнас лэ вастэнца кав лэско дад, сар вов камэл тэ акхарэл лэ бэятос.
63 E, pedindo elle uma taboinha de escrever, escreveu, dizendo: O seu nome é João. E todos se maravilharam.
Захария мангля каштуни сандёры и пистросардя лэнди: «Алав лэско — Иоано». Всаворэ дивосайле.
64 E logo a bocca se lhe abriu, e a lingua se lhe soltou; e fallava, louvando a Deus.
Андэ кодья ж вряма отпхэрнэпэ лэстирэ ушта, и вов ля тэ дэл дума и тэ лашарэл Дэвлэс.
65 E veiu temor sobre todos os seus circumvisinhos, e em todas as montanhas da Judea foram divulgadas todas estas coisas.
И сас дар пэ всаворэ, ко жувэлас паша лэндэ, и роспхэнэнас пала када пав всаворэ плаендирэ тхана Иудеятирэ.
66 E todos os que as ouviam as conservavam em seus corações, dizendo: Quem será pois este menino? E a mão do Senhor estava com elle.
Всаворэ, ко ашундя када, тховдэ андо води пэско и пхэнэнас: — Каса авэла када бэято? И о васт лэ Рае Дэвлэско сас лэса.
67 E Zacharias, seu pae, foi cheio do Espirito Sancto, e prophetizou, dizendo:
О Захария, дад лэско, пхэрдиля Свэнто Духоса и пхэндя лав Дэвлэстар:
68 Bemdito o Senhor Deus d'Israel, porque visitou e remiu o seu povo,
— Бахтало исин Рай, Дэл Израилёско, со авиля кай пэстирэ мануша и вытиндя лэн.
69 E nos levantou uma salvação poderosa na casa de David seu servo,
Бишалдя амэнди зоралэс Фэрисаримарес андав чер и родо Давидоско, бутярнэс Пэстирэс,
70 Como fallou pela bocca dos seus sanctos prophetas, desde o principio do mundo; (aiōn )
сар бут бэрша палпалэ пхэндя уштэнца свэнтонэ пророкэнца Пэстирэнца, (aiōn )
71 Que nos livraria dos nossos inimigos e da mão de todos os que nos aborrecem;
со фэрисарэла амэн лэ вражымарендар амарэндар и вастэндар кодэлэндар, савэ амэн на камэн.
72 Para manifestar misericordia a nossos paes, e lembrar-se do seu sancto concerto,
Вов тангосардя амарэ дадэн и сэрэсардя Пэско свэнто завето,
73 E do juramento que jurou a Abrahão nosso pae,
сар Вов солахадя амарэ дадэсти Авраамости,
74 De conceder-nos que, libertados da mão de nossos inimigos, o serviriamos sem temor,
со Вов фэрисарэла амэн лэ вастэндар амарэ вражымарендар, кай амэ бидарако тэ терас бути Лэсти,
75 Em sanctidade e justiça perante elle, todos os dias da nossa vida.
тэ жувас англав Лэстэ свэнто и жужо всаворо пэско жувимос.
76 E tu, ó menino, serás chamado propheta do Altissimo, porque has de ir adiante da face do Senhor, a preparar os seus caminhos;
И тут, бэято, акхарэна пророкоса Майбарэстирэса, колэсти со ту авэса тэ жас англав Рай Дэл, кай тэ гытос о дром Лэсти,
77 Para dar ao seu povo conhecimento da salvação, na remissão dos seus peccados;
тэ роспхэнэ Пэстирэ манушэнди, со фэрисаримос дэлпэ, кала авэна эртисардэ лэндирэ бэзэха.
78 Pelas entranhas da misericordia do nosso Deus, com que o Oriente do alto nos visitou;
Амаро Дэл камэл и тангол, и Вов бишалэла амэнди дэнзорутно удуд упрал.
79 Para alumiar aos que estão assentados em trevas e sombra de morte; a fim de dirigir os nossos pés pelo caminho da paz.
Вов дэла удуд колэнди, савэ жувэн андэ калимос, и миримос пхирэл паша лэндэ, и тэ тховэл пэрнэ амарэ по дром кав миро!
80 E o menino crescia, e se robustecia em espirito. E esteve nos desertos até ao dia em que havia de mostrar-se a Israel.
Бэято барёлас и терэласпэ майзор духоса, и жувэлас андэ мал жы кола вряматэ, кала сикавэла пэс манушэнди Израилёстирэнди.