1 Reis 1
1 Sendo pois o rei David já velho, e entrado em dias, cobriam-n'o de vestes, porém não aquecia.
Karon ang hari nga si David tigulang na ug hataas na ang panuigon; ug siya gitabonan nila sa mga panapton, apan siya walay kainit.
2 Então disseram-lhe os seus servos: Busquem para o rei meu senhor uma moça virgem, que esteja perante o rei, e tenha cuidado d'elle: e durma no seu seio, para que o rei meu senhor aqueça.
Busa ang iyang mga ulipon miingon kaniya: Ipapangita alang sa akong ginoong hari ang usa ka batan-ong ulay: ug patindoga siya sa atubangan sa hari ug ipaamoma siya: ug pahigdaa siya sa imong kilid, aron ang akong ginoong hari makakuha ug kainit.
3 E buscaram por todos os termos de Israel uma moça formosa: e acharam a Abisag, sunamita; e a trouxeram ao rei.
Busa sila nangita ug usa ka maanyag nga dalaga sa tibook mga utlanan sa Israel ug nakakaplag kang Abisag, ang Sunamitanhon, ug gidala siya ngadto sa hari.
4 E era a moça sobre maneira formosa: e tinha cuidado do rei, e o servia; porém o rei não a conheceu.
Ug ang dalaga maanyag kaayo; ug iyang giamoma ang hari, ug gialimahan siya; apan ang hari wala moila kaniya.
5 Então Adonias, filho d'Haggith, se levantou, dizendo: Eu reinarei. E preparou carros, e cavalleiros, e cincoenta homens, que corressem diante d'elle.
Unya si Adonia ang anak nga lalake ni Haggith nagapahataas sa iyang kaugalingon, nga nagaingon: Ako magahari: ug nangandam siya ug mga carro ug mga mangangabayo, ug kalim-an ka tawo nga magadalagan pag-una kaniya.
6 E nunca seu pae o tinha contrariado, dizendo: Porque fizeste assim? E era elle tambem mui formoso de parecer; e Haggith o parira depois de Absalão.
Ug ang iyang amahan wala magpahigawad kaniya sa bisan unsang panahon sa pagsulti nga nagaingon: Nganong gibuhat mo ang ingon niana? ug siya usab usa ka tawo nga maayo kaayo ug dagway; ug siya natawo sunod kang Absalom.
7 E tinha intelligencia com Joab, filho de Zeruia, e com Abiathar o sacerdote; os quaes o ajudavam, seguindo a Adonias.
Ug siya nakigsabut kang Joab ang anak nga lalake ni Sarvia, ug uban kang Abiathar, ang sacerdote: ug sila nga mingsunod kang Adonia mingtabang kaniya.
8 Porém Zadok o sacerdote, e Benaia, filho de Joiada, e Nathan, o propheta, e Simei, e Rei, e os valentes que David tinha, não estavam com Adonias.
Apan si Sadoc, ang sacerdote, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug si Nathan, ang manalagna, ug si Semei, ug Reihi, ug ang gamhanang mga tawo nga sakup ni David wala manguban kang Adonia.
9 E matou Adonias ovelhas, e vaccas, e bestas cevadas, junto á pedra de Zoheleth, que está junto á fonte de Rogel: e convidou a todos os seus irmãos, os filhos do rei, e a todos os homens de Judah, servos do rei
Ug si Adonia miihaw ug mga carnero ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap tupad sa bato sa Zoheleth, nga anaa sa luyo sa Rogel; ug gitawag niya ang tanan niyang mga igsoon, ang mga anak nga lalake sa hari, ug ang tanang mga tawo sa Juda, ang mga ulipon sa hari.
10 Porém a Nathan, propheta, e a Benaia, e aos valentes, e a Salomão, seu irmão, não convidou.
Apan si Nathan, ang manalagna, ug si Benaia, ug ang gamhanang mga tawo, ug si Salomon nga iyang igsoong lalake, wala niya tawga.
11 Então fallou Nathan a Bath-seba, mãe de Salomão, dizendo: Não ouviste que Adonias, filho de Haggith, reina? e que nosso senhor David não o sabe
Unya si Nathan namulong kang Bath-sheba ang inahan ni Salomon, nga nagaingon: Wala ba ikaw makadungog nga si Adonia ang anak nga lalake ni Haggith nagahari, ug si David nga atong ginoo wala mahibalo niana?
12 Vem pois agora, e deixa-me dar-te um conselho, para que salves a tua vida, e a de Salomão teu filho.
Busa karon, umari ka, tugoti ako, nagahangyo ako kanimo, nga magahatag ug tambag kanimo aron maluwas mo ang imong kaugalingong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga si Salomon.
13 Vae, e entra ao rei David, e dize-lhe: Não juraste tu, rei senhor meu, á tua serva, dizendo: Certamente teu filho Salomão reinará depois de mim, e elle se assentará no meu throno? porque pois reina Adonias?
Lumakaw ka ug umadto ka sa hari nga si David, ug ingna siya: Wala ba ikaw ginoo ko, oh hari, manumpa sa imong ulipon nga babaye, sa pag-ingon: Sa pagkamatuod si Salomon, ang imong anak nga lalake magahari sunod kanako, ug siya magalingkod sa akong trono? Ngano man lagi nga si Adonia maoy nagahari?
14 Eis que, estando tu ainda ahi fallando com o rei, eu tambem entrarei depois de ti, e acabarei as tuas palavras.
Ania karon, samtang nga magasulti pa ikaw uban sa hari, ako usab moadto sunod kanimo, ug magapamatuod sa imong mga pulong.
15 E entrou Bath-seba ao rei na recamara; e o rei era mui velho: e Abisag, a sunamita, servia ao rei.
Ug si Bath-sheba misulod ngadto sa hari didto sa lawak: ug ang hari tigulang na kaayo; ug si Abisag ang Sunamitanhon nag-alagad sa hari.
16 E Bath-seba inclinou a cabeça, e se prostrou perante o rei: e disse o rei: Que tens?
Ug si Bath-sheba miyukbo, ug naghatag katahuran sa hari. Ug ang hari miingon: Unsay tuyo mo?
17 E ella lhe disse: Senhor meu, tu juraste á tua serva pelo Senhor teu Deus, dizendo: Salomão, teu filho, reinará depois de mim, e elle se assentará no meu throno.
Ug siya miingon kaniya: Ginoo ko, ikaw nanumpa tungod kang Jehova nga imong Dios, ngadto sa imong ulipon nga babaye, nga nagaingon: Sa pagkamatuod si Salomon nga imong anak nga lalake magahari sunod kanako, ug siya magalingkod sa akong trono.
18 E agora eis que Adonias reina: e agora, ó rei meu senhor, tu não o sabes.
Ug karon, tan-awa, si Adonia maoy nagahari; ug ikaw, akong ginoong hari, wala mahibalo niini.
19 E matou vaccas, e bestas cevadas, e ovelhas em abundancia, e convidou a todos os filhos do rei, e a Abiathar, o sacerdote, e a Joab, general do exercito, mas a teu servo Salomão não convidou.
Ug siya nag-ihaw ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap ug mga carnero nga tinagdaghan, ug iyang gitawag ang tanang mga anak nga lalake sa hari ug si Abiathar, ang sacerdote, ug si Joab, ang capitan sa panon; apan si Salomon, ang imong ulipon, wala niya tawga.
20 Porém tu, ó rei meu senhor, os olhos de todo o Israel estão sobre ti, para que lhes declares quem se assentará sobre o throno do rei meu senhor, depois d'elle.
Ug ikaw, ginoo ko nga hari, ang mga mata sa tibook Israel anaa kanimo, nga sultihan mo sila kong kinsa ang molingkod sa trono sa akong ginoo nga hari sunod kaniya.
21 D'outro modo succederá que, quando o rei meu senhor dormir com seus paes, eu e Salomão meu filho seremos os peccantes.
Sa laing pagkaagi mahatabo, sa diha nga matulog na ang akong ginoong hari uban sa iyang mga amahan, nga ako ug ang akong anak nga si Salomon pagaisipon lamang nga mga sad-an.
22 E, estando ella ainda fallando com o rei, eis que entra o propheta Nathan.
Ug, ania karon, samtang nagasulti pa siya sa hari, si Nathan ang manalagna, misulod.
23 E o fizeram saber ao rei, dizendo: Eis ali está o propheta Nathan. E entrou á presença do rei, e prostrou-se diante do rei com o rosto em terra.
Ug ilang gisultihan ang hari, sa pag-ingon: Ania karon, si Nathan ang manalagna. Ug sa diha nga misulod siya sa atubangan sa hari, siya miyukbo sa atubangan sa hari ug ang iyang nawong pinatumong sa yuta.
24 E disse Nathan: Ó rei meu senhor, disseste tu: Adonias reinará depois de mim, e elle se assentará sobre o meu throno?
Ug si Nathan miingon: Ginoo ko, oh hari, namulong ba ikaw: Si Adonia magahari sunod kanako, ug siya molingkod sa akong trono?
25 Porque hoje desceu, e matou vaccas, e bestas cevadas, e ovelhas em abundancia, e convidou a todos os filhos do rei, e aos capitães do exercito, e a Abiathar, o sacerdote, e eis que estão comendo e bebendo perante elle: e dizem: Viva o rei Adonias!
Kay milugsong siya niining adlawa, ug nakapangihaw ug mga vaca ug mga pinatambok nga mga mananap ug mga carnero sa tinagdaghan ug nagpatawag sa tanang mga anak nga lalake sa hari, ug sa mga capitan sa panon, ug kang Abiathar, ang sacerdote; ug, ania karon, sila nangaon ug nanginum sa atubangan niya, ug nanag-ingon: Mabuhi ang hari nga si Adonia!
26 Porém a mim, sendo eu teu servo, e a Zadok, o sacerdote, e a Benaia, filho de Joiada, e a Salomão, teu servo, não convidou.
Apan ako, gani ako nga imong ulipon, ug si Sadoc ang sacerdote, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug ang imong ulipon nga si Salomon wala niya tawga.
27 Foi feito isto da parte do rei meu senhor? e não fizeste saber a teu servo quem se assentaria no throno do rei meu senhor depois d'elle?
Mao ba kini ang butang nga gibuhat sa akong ginoong hari, ug ikaw wala magpakita sa imong mga ulipon kong kinsa ang molingkod sa trono sa akong ginoong hari sunod kaniya?
28 E respondeu o rei David, e disse: Chamae-me a Bath-seba, E ella entrou á presença do rei; e estava em pé diante do rei.
Unya ang hari nga si David mitubag ug miingon: Tawga ngari kanako si Bath-sheba. Ug siya miadto sa atubangan sa hari, ug mitindog sa atubangan sa hari.
29 Então jurou o rei e disse: Vive o Senhor, o qual remiu a minha alma de toda a angustia,
Ug ang hari nanumpa, ug miingon: Ingon nga si Jehova buhi, nga maoy nagluwas sa akong kalag gikan sa tanang kalisdanan.
30 Que, como te jurei pelo Senhor Deus de Israel, dizendo: Certamente teu filho Salomão reinará depois de mim, e elle se assentará no meu throno, em meu logar, assim o farei no dia d'hoje.
Sa pagkamatuod ingon nga ako nanumpa kanimo pinaagi kang Jehova, ang Dios sa Israel, nga nagaingon: Sa pagkatinuod si Salomon ang imong anak magahari sunod kanako, ug siya molingkod sa ibabaw sa akong trono ilis kanako; sa pagkamatuod gayud buhaton ko niining adlawa.
31 Então Bath-seba se inclinou com o rosto em terra, e se prostrou diante do rei, e disse: Viva o rei David meu senhor para sempre!
Unya si Bath-sheba miyukbo uban ang iyang nawong ngadto sa yuta, ug naghatag katahuran sa hari, ug miingon: Hinaut unta nga ang akong ginoong hari nga si David mabuhi sa walay katapusan.
32 E disse o rei David: Chamae-me a Zadok, o sacerdote, e a Nathan, o propheta, e a Benaia, filho de Joiada. E entraram á presença do rei.
Ug ang hari nga si David miingon: Tawga ngari kanako si Sadoc nga sacerdote, ug si Nathan nga manalagna, ug si Benaia ang anak nga lalake ni Joiada. Ug sila nangadto sa atubangan sa hari.
33 E o rei lhes disse: Tomae comvosco os servos de vosso senhor, e fazei subir a meu filho Salomão na mula que é minha; e fazei-o descer a Gihon.
Ug ang hari miingon kanila: Dad-a uban kaninyo ang mga ulipon sa inyong ginoo, ug pakabay-a si Salomon nga akong anak nga lalake sa akong kaugalingong mula, ug dad-a siya ngadto sa ubos sa Gihon:
34 E Zadok, o sacerdote, com Nathan, o propheta, ali o ungirão rei sobre Israel: então tocareis a trombeta, e direis: Viva o rei Salomão!
Ug padihogi siya didto kang Sadoc, ang sacerdote, ug kang Nathan, ang manalagna, sa pagkahari sa Israel; ug patunggon ninyo ang trompeta, ug umingon kamo: Mabuhi ang hari nga si Salomon.
35 Então subireis apoz elle, e virá e se assentará no meu throno, e elle reinará em meu logar: porque tenho ordenado que elle seja guia sobre Israel e sobre Judah.
Unya sumaka kamo nunot kaniya, ug siya mosaka ug molingkod sa akong trono; kay siya mao ang mahimong hari nga ilis kanako, ug siya gitudlo ko sa pagka-principe sa Israel ug sa Juda.
36 Então Benaia, filho de Joiada, respondeu ao rei, e disse: Amen: assim o diga o Senhor Deus do rei meu senhor.
Ug si Benaia, ang anak nga lalake ni Joiada, mitubag sa hari, ug miingon, Amen: Si Jehova, ang Dios sa akong ginoo ang hari, moingon unta usab.
37 Como o Senhor foi com o rei meu senhor, assim o seja com Salomão, e faça que o seu throno seja maior do que o throno do rei David meu senhor.
Maingon nga si Jehova nag-uban sa akong ginoong hari, ingon man siya magauban unta kang Salomon, ug magabuhat unta sa iyang trono nga labing daku pa kay sa trono sa akong ginoong hari nga si David.
38 Então desceu Zadok, o sacerdote, e Nathan, o propheta, e Benaia, filho de Joiada, e os cheretheos, e os peletheos, e fizeram montar a Salomão na mula do rei David, e o levaram a Gihon.
Busa si Sadoc ang sacerdote, ug si Nathan, ang manalagna, ug si Benaia, anak nga lalake ni Joiada, ug ang Cerethnon, ug ang mga Pelethnon, nanlugsong, ug gipakabayo si Salomon sa mula ni David ug gidala siya ngadto sa Gihon.
39 E Zadok, o sacerdote tomou o vaso do azeite do tabernaculo, e ungiu a Salomão: e tocaram a, trombeta, e todo o povo disse: Viva o rei Salomão!
Ug si Sadoc ang sacerdote, mikuha sa sungay nga may lana didto sa Balong-Balong, ug gidihogan si Salomon. Ug ilang gipatunog ang trompeta; ug ang tibook katawohan ming-ingon: Mabuhi ang hari nga si Salomon.
40 E todo o povo subiu apoz elle, e o povo tangia com gaitas, e alegrava-se com grande alegria: de maneira que com o seu clamor a terra retiniu.
Ug ang tibook katawohan nanungas sunod kaniya, ug ang katawohan nanagpatingog sa mga tipano, ug nanagkalipay sa dakung kalipay, mao nga ang yuta daw nabuak sa ilang kagahub.
41 E o ouviu Adonias, e todos os convidados que estavam com elle, que tinham acabado de comer: tambem Joab ouviu o sonido das trombetas, e disse: Porque ha tal ruido na cidade alvoroçada?
Ug si Adonia ug ang tanang mga dinapit nga uban kaniya nakadungog niana sa tapus ang ilang pangaon. Ug sa diha nga nadungog ni Joab ang lanog sa trompeta, siya miingon: Ngano man nga ang kasaba sa ciudad maoy usa ka kasaba sa kagubot?
42 Estando elle ainda fallando, eis que vem Jonathan, filho de Abiathar, o sacerdote, e disse Adonias: Entra, porque és homem valente, e trarás boas novas.
Sa nagasulti pa siya, ania karon, si Jonathan ang anak nga lalake ni Abiathar ang sacerdote, miabut, ug si Adonia miingon: Sumulod ka; kay ikaw usa ka tawo nga may katakus, ug nagadala ug mga maayong balita.
43 E respondeu Jonathan, e disse a Adonias: Certamente nosso senhor rei David constituiu rei a Salomão.
Ug si Jonathan mitubag ug miingon kang Adonia: Sa pagkamatuod ang atong ginoong hari nga si David naghimo kang Salomon nga hari.
44 E o rei enviou com elle a Zadok, o sacerdote, e a Nathan, o propheta, e a Benaia, filho de Joiada, e aos cheretheos e aos peletheos: e o fizeram montar na mula do rei.
Ug ang hari nagpadala uban kaniya kang Sadoc ang sacerdote, ug kang Nathan ang manalagna, ug kang Benaia ang anak nga lalake ni Joiada, ug ang mga Cerethnon, ug ang mga Pelethnon, ug ilang gipakabayo siya sa mula sa hari;
45 E Zadok, o sacerdote, e Nathan, o propheta, o ungiram rei em Gihon, e d'ali subiram alegres, e a cidade está alvoroçada: este é o clamor que ouviste.
Ug si Sadoc ang sacerdote, ug si Nathan ang manalagna, nagdihog kaniya nga hari didto sa Gihon; ug ming-abut sila gikan didto nga nanagkalipay, sa pagkaagi nga ang ciudad milanog pag-usab. Kini mao ang kagahub nga imong nadungog.
46 E tambem Salomão está assentado no throno do reino.
Ug si Salomon usab nagalingkod sa trono sa gingharian.
47 E tambem os servos do rei vieram abençoar a nosso senhor, o rei David, dizendo: Faça teu Deus que o nome de Salomão seja melhor do que o teu nome; e faça que o seu throno seja maior do que o teu throno. E o rei se inclinou no leito.
Ug labut pa ang mga ulipon sa hari ming-adto aron sa pagbulahan sa atong ginoong hari nga si David, nga nagaingon: Ang imong Dios magahimo unta sa ngalan ni Salomon nga labing maayo kay sa imong ngalan, ug magahimo unta sa iyang trono nga labing daku kay sa imong trono: ug ang hari sa iyang kaugalingon miyukbo nga diha sa ibabaw sa higdaanan.
48 E tambem disse o rei assim: Bemdito o Senhor Deus de Israel, que hoje tem dado quem se assente no meu throno, e que os meus olhos o vissem.
Ug namulong usab sa ingon niini ang hari: Bulahan si Jehova, ang Dios sa Israel, nga naghatag ug usa nga molingkod sa akong trono niining adlawa, bisan ngani ang akong mga mata makakita niini.
49 Então estremeceram e se levantaram todos os convidados que estavam com Adonias: e cada um se foi ao seu caminho.
Ug ang tanang mga dinapit ni Adonia nangahadlok, ug nanindog, ug nanlakaw ang tagsatagsa ka tawo sa iyang dalan.
50 Porém Adonias temeu a Salomão: e levantou-se, e foi, e pegou dos cornos do altar.
Ug si Adonia nahadlok tungod kang Salomon, ug siya mitindog, ug milakaw ug mikupot sa mga sungay sa halaran.
51 E fez-se saber a Salomão, dizendo: Eis que Adonias teme ao rei Salomão: porque eis que pegou dos cornos do altar, dizendo: Jure-me hoje o rei Salomão que não matará a seu servo á espada.
Ug gisugilon kang Salomon, nga nagaingon: Ania karon, si Adonia nahadlok sa hari nga si Salomon; kay, tan-awa, siya nangupot sa mga sungay sa halaran, nga nagaingon: Papanumpaa ang hari nga si Salomon kanako sa pag-una nga dili niya patyon ang iyang ulipon sa pinuti.
52 E disse Salomão: Se fôr homem de bem, nem um de seus cabellos cairá em terra: porém, se se achar n'elle maldade, morrerá.
Ug si Salomon miingon: Kong siya magapakita sa iyang kaugalingon nga usa ka tawong takus, walay usa ka lugas nga buhok nga mahulog sa yuta gikan kaniya; apan kong ang pagkadautan maoy makaplagan kaniya, mamatay siya.
53 E enviou o rei Salomão, e o fizeram descer do altar; e veiu, e prostrou-se perante o rei Salomão, e Salomão lhe disse: Vae para tua casa.
Busa nagpasugo si Salomon nga hari ug ilang gipakanaug siya gikan sa halaran. Ug siya miadto ug mihatag katahuran sa hari nga si Salomon; ug si Salomon miingon kaniya: Pumauli ka sa imong balay.
