< Przysłów 1 >

1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود:
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید.
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید.
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند.
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو،
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو.
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم
12 Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!»
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند.
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد.
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
«ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
«بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید.
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید.
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد،
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
«هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند.
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند.
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.»

< Przysłów 1 >