Przysłów 1
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Ordtøke av Salomo, son til David, konge yver Israel.
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Av deim kann ein læra visdom og age og skyna vituge ord.
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Og få age so ein vert klok, rettferd og rett og rettvisa.
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Dei kann gjeva dei urøynde klokskap, ungdomen kunnskap og ettertanke -
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
so den vise kann høyra og auka sin lærdom og den vituge verta rådklok.
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Dei gjev skyn på ordtak og myrke ord, ord frå dei vise og gåtorne deira.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
Otte for Herren er upphav til kunnskap, uvitingar vanvyrder visdom og age.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Høyr etter, son min, når far din deg agar, og kasta’kje frå deg det mor di deg lærer!
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
For det er ein yndeleg krans for ditt hovud, og kjedor kring halsen din.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Son min, når syndarar lokkar deg, samtykk ikkje!
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Um dei segjer: «Kom med oss! Me vil lura etter blod, setja fella for den skuldlause utan grunn;
Me vil gløypa deim som helheimen livande, og heile som når dei fer i gravi; (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Me vinna oss alle slag skattar, og fyller husi våre med rov;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
du skal få lutskifte saman med oss, alle skal me ha same pungen.» -
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Son min, gakk ikkje då på vegen med deim, haldt foten din burte frå deira stig!
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
For føterne deira spring til vondt og er snøgge til å renna ut blod.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Men fåfengt breier dei netet for augo på alle fuglar.
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Dei lurer på sitt eige blod og set eit garn for sitt eige liv.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
So gjeng det kvar som riv til seg med ran, det drep sin eigen herre.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
Vismøyi ropar på gata og lyfter si røyst på torgi.
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
På gatehyrna preikar ho midt i ståket, i porthallar og kring i byen ho talar:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
«Kor lenge vil de fåkunnige elska fåkunna, og kor lenge vil spottarar ha hug til spott, og dårar hata kunnskap?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Snu dykk hit når eg refser! So skal åndi mi fløyma for dykk, og eg skal kunngjera dykk mine ord.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Eg ropa og de vilde ikkje høyra, og ingen agta på at eg rette ut handi,
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
De brydde dykk ei um all mi råd, og ansa ikkje mitt refsings ord,
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
So skal eg då læ når de ulukka fær, eg skal spotta når det som de ræddast kjem,
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
når det de ræddast kjem som eit uver, og uferdi dykkar fer hit som ein storm, når trengsla og naud kjem på dykk.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Då vil eg ikkje svara når de ropar på meg, dei skal naudleita etter meg, men ikkje finna meg.
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Av di dei hata kunnskap og forsmådde otte for Herren,
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
ikkje lydde på mi råd, vanyrde all mi påminning,
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
skal dei eta frukt av si åtferd og verta mette av sine råder.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
For einvisa drep dei einfaldne, og tryggleiken dårarne tyner.
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
Men den bur trygt, som høyrer på meg, verna um ulukke-rædsla.»
