Przysłów 1
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Spreuken van Salomon, den zoon van David, Den koning van Israël:
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Ze leren u kennen wijsheid en tucht, Ze geven u begrip voor verstandige woorden;
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
Ze voeden u op tot heilzame tucht, Rechtschapenheid, plichtsbesef en oprechtheid.
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
Aan de onnozelen schenken ze ervaring, Aan jonge mensen doordachte kennis.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Als een wijze ze hoort, zal hij zijn inzicht verdiepen, Een verstandig mens zal er ideeën door krijgen;
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Spreuk en strikvraag zal hij doorzien, De woorden der wijzen en hun problemen.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
Het ontzag voor Jahweh is de grondslag der wijsheid; Maar ongelovigen lachen om wijsheid en tucht.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Mijn zoon, luister dus naar de wenken van uw vader, Sla niet in de wind, wat uw moeder u leerde;
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
Want het siert uw hoofd als een krans, Uw hals als een snoer.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Mijn zoon, als zondaars u willen verleiden, stem niet toe,
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Als ze u zeggen: Ga met ons mee, Laat ons loeren op bloed, Laat ons zo maar onschuldigen belagen,
Gelijk de onderwereld hen levend verslinden, Als zij, die ten grave dalen, geheel en al; (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
Allerlei kostbare schatten zullen we vinden, Onze huizen vullen met buit;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
Ge moogt meeloten in onze kring, Eén buidel zullen we samen delen!
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
Mijn zoon, ga dan niet met hen mee, En houd uw voet af van hun pad;
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
Want hun voeten ijlen naar het kwade, En haasten zich, om bloed te vergieten.
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
Maar zoals het niet geeft, of het net wordt gespannen, Terwijl alle vogels het zien:
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
Zo loeren ze slechts op hun eigen bloed, En belagen ze hun eigen leven!
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Zo gaat het allen, die uit zijn op oneerlijke winst: Deze beneemt zijn bezitters het leven.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
De wijsheid roept luid in de straten, Op de pleinen verheft ze haar stem;
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
Ze roept op de tinne der muren, En spreekt aan de ingang der poorten:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
Hoe lang nog, dommen, blijft gij liever onnozel, Blijven de eigenwijzen verwaand, Willen de dwazen van geen wijsheid horen?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Keert u tot mijn vermaning; Dan stort ik mijn geest over u uit, En maak u mijn woorden bekend.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Maar zo ge weigert, als ik roep, En niemand er op let, als ik mijn hand verhef;
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
Zo ge mijn raad geheel en al in de wind slaat, En van mijn vermaning niet wilt weten:
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
Zal ik lachen, wanneer het u slecht gaat, Zal ik spotten, wanneer uw verschrikking komt als een onweer;
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
Wanneer uw ongeluk nadert als een orkaan, Wanneer benauwdheid en angst u overvallen!
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Dan zal men mij roepen, maar zal ik niet antwoorden, Zal men mij zoeken, maar mij niet vinden!
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Omdat ze van wijsheid niets wilden weten, En het ontzag voor Jahweh niet hebben verkozen,
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
Van mijn raad niets moesten hebben, En al mijn vermaan in de wind hebben geslagen:
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
Zullen ze eten de vrucht van hun wandel, Verzadigd worden met wat ze beraamden.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
Want de onnozelen komen door hun onverschilligheid om, De dwazen storten door hun lichtzinnigheid in het verderf;
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
Maar die naar mij luistert, zal in veiligheid wonen, Bevrijd van de vrees voor de rampen!
