Przysłów 8

1 Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?

Ĉu ne vokas la saĝo? Kaj ĉu la prudento ne aŭdigas sian voĉon?

2 Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.

Ĝi staras sur la pinto de altaĵoj, Apud la vojo, ĉe la vojkruĉiĝoj.

3 Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:

Apud la pordegoj, ĉe la eniro en la urbon, Ĉe la eniro tra la pordoj, ĝi kantas:

4 Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.

Al vi, ho viroj, mi vokas; Kaj mia voĉo sin turnas al la homoj:

5 Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.

Komprenu, naivuloj, la prudenton, Kaj sensprituloj prenu en la koron.

6 Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.

Aŭskultu, ĉar mi parolos gravaĵon, Kaj ĝustaĵo eliros el mia buŝo.

7 Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.

Ĉar mia lango parolos veron, Kaj malpiaĵon abomenas miaj lipoj.

8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.

Justaj estas ĉiuj paroloj de mia buŝo; Ili ne enhavas falson kaj malicon.

9 Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.

Ĉiuj ili estas ĝustaj por tiu, kiu ilin komprenas, Kaj justaj por tiuj, kiuj akiris scion.

10 Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.

Prenu mian instruon, kaj ne arĝenton; Kaj la scion ŝatu pli, ol plej puran oron.

11 Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.

Ĉar saĝo estas pli bona ol multekostaj ŝtonoj; Kaj nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al ĝi.

12 Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.

Mi, saĝo, loĝas kun la prudento, Kaj mi trovas prudentajn konsilojn.

13 Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.

Timo antaŭ la Eternulo malamas malbonon, Fieron, malhumilon, kaj malbonan vojon; Malsinceran buŝon mi malamas.

14 Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.

De mi venas konsilo kaj bonaranĝo; Mi estas prudento; al mi apartenas forto.

15 Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.

Per mi reĝas la reĝoj, Kaj la estroj donas leĝojn de justeco.

16 Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.

Per mi regas la princoj Kaj la potenculoj kaj ĉiuj juĝantoj sur la tero.

17 Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.

Mi amas miajn amantojn; Kaj miaj serĉantoj min trovos.

18 Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.

Riĉo kaj gloro estas ĉe mi, Daŭra havo kaj justo.

19 Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.

Mia frukto estas pli bona ol oro kaj ol plej pura oro; Kaj la rikolto de mi estas pli bona ol elektita arĝento.

20 Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;

Laŭ la vojo de vero mi iras, Laŭ la vojstreko de la justo;

21 Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.

Por heredigi al miaj amantoj esencan bonon, Kaj plenigi iliajn trezorejojn.

22 PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.

La Eternulo min formis en la komenco de Sia vojo, Antaŭ Siaj kreitaĵoj, tre antikve.

23 Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;

Antaŭ eterno mi estis firme fondita, en la komenco, Antaŭ la kreo de la tero.

24 Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.

Kiam ankoraŭ ne ekzistis la abismoj, mi estis jam naskita, Kiam ankoraŭ ne ekzistis fontoj, ŝprucigantaj akvon.

25 Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.

Antaŭ ol la montoj estis starigitaj, Antaŭ la altaĵoj mi estis kreita;

26 Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;

Kiam la tero ankoraŭ ne estis farita, nek la kampoj, Nek la komencaj polveroj de la mondo.

27 Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;

Dum Li firmigis la ĉielojn, mi jam estis tie; Dum Li desegnis limojn sur la supraĵo de la abismo,

28 Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;

Dum Li fortikigis la nubojn supre, Dum Li firmigis la fontojn de la abismo,

29 Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;

Dum Li donis Sian leĝon al la maro, Por ke la akvoj ne transpaŝu siajn bordojn, Kaj dum Li difinis la fundamentojn de la tero:

30 Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;

Tiam mi estis ĉe Li kiel konstruanto; Mi estis la ĝojo de ĉiuj tagoj, Ludante antaŭ Li ĉiutempe.

31 Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.

Mi ludas sur Lia mondo-tero; Kaj mia ĝojo estas inter la homidoj.

32 Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.

Kaj nun, infanoj, aŭskultu min; Kaj feliĉaj estos tiuj, kiuj iras laŭ miaj vojoj.

33 Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.

Aŭskultu instruon kaj saĝiĝu, Kaj ne forĵetu ĝin.

34 Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.

Feliĉa estas la homo, kiu min aŭskultas, Kiu maldormas ĉiutage ĉe miaj pordoj, Kiu staras garde ĉe la fostoj de miaj pordegoj.

35 Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.

Ĉar kiu min trovis, tiu trovis vivon, Kaj akiros favoron de la Eternulo.

36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.

Sed kiu maltrafas min, tiu difektas sian animon; Ĉiuj, kiuj min malamas, amas la morton.