Przysłów 8
1 Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
Does wisdom not call? And understanding give forth her voice?
2 Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
At the head of high places by the way, She has stood between the paths,
3 Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she cries aloud,
4 Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
“To you, O men, I call, And my voice [is] to the sons of men.
5 Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
Understand, you simple ones, prudence, And you fools, understand the heart,
6 Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
Listen, for I speak noble things, And the opening of my lips [is] uprightness.
7 Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
For my mouth utters truth, And wickedness [is] an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
All the sayings of my mouth [are] in righteousness, Nothing in them is contrary and perverse.
9 Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.
10 Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.
11 Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
For wisdom [is] better than rubies, Indeed, all delights are not comparable with it.
12 Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
I, wisdom, have dwelt with prudence, And I find out a knowledge of purposes.
13 Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
The fear of YHWH [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a contrary mouth, I have hated.
14 Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
Counsel and substance [are] mine, I [am] understanding, I have might.
15 Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and princes decree righteousness,
16 Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
By me chiefs rule, and nobles, All judges of earth.
17 Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
I love those loving me, And those seeking me earnestly find me.
18 Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
Wealth and honor [are] with me, Lasting substance and righteousness.
19 Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
My fruit [is] better than gold, even fine gold, And my increase than choice silver.
20 Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
I cause to walk in a path of righteousness, In midst of paths of judgment,
21 Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
To cause my lovers to inherit substance, Indeed, I fill their treasures.
22 PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
YHWH possessed me—the beginning of His way, Before His works since then.
23 Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
I was anointed from the age, from the first, From former states of the earth.
24 Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,
25 Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.
26 Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.
27 Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,
28 Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,
29 Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
In His setting for the sea its limit, And the waters do not transgress His command, In His decreeing the foundations of earth,
30 Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
Then I am near Him, a workman, And I am a delight—day by day. Rejoicing before Him at all times,
31 Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.
32 Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
And now, you sons, listen to me, Indeed, blessed are they who keep my ways.
33 Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
Hear instruction, and be wise, and do not slight.
34 Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
O the blessedness of the man listening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the doorposts of my entrance.
35 Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
For whoever is finding me, has found life, And brings out goodwill from YHWH.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
And whoever is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!”
