Przysłów 8
1 Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
Doth not wisdom cry? and understanding put forth her voice?
2 Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
She standeth in the top of high places, by the way in the places of the paths.
3 Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
She crieth at the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors.
4 Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
Unto you, O men, I call; and my voice is to the sons of man.
5 Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
O ye simple, understand wisdom: and, ye fools, be ye of an understanding heart.
6 Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
Hear; for I will speak of excellent things; and the opening of my lips shall be right things.
7 Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
For my mouth shall speak truth; and wickedness is an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing froward or perverse in them.
9 Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
They are all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge.
10 Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold.
11 Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
For wisdom is better than rubies; and all the things that may be desired are not to be compared to it.
12 Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
I wisdom dwell with prudence, and find out knowledge of witty inventions.
13 Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
The fear of YHWH is to hate evil: pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth, do I hate.
14 Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
Counsel is mine, and sound wisdom: I am understanding; I have strength.
15 Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and princes decree justice.
16 Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
By me princes rule, and nobles, even all the judges of the earth.
17 Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
I love them that love me; and those that seek me early shall find me.
18 Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
Riches and honour are with me; yea, durable riches and righteousness.
19 Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
My fruit is better than gold, yea, than fine gold; and my revenue than choice silver.
20 Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
I lead in the way of righteousness, in the midst of the paths of judgment:
21 Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
That I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasures.
22 PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
YHWH possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
23 Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
I was set up from everlasting, from the beginning, or ever the earth was.
24 Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
When there were no depths, I was brought forth; when there were no fountains abounding with water.
25 Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth:
26 Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
While as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the highest part of the dust of the world.
27 Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
When he prepared the heavens, I was there: when he set a compass upon the face of the depth:
28 Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
When he established the clouds above: when he strengthened the fountains of the deep:
29 Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
When he gave to the sea his decree, that the waters should not pass his commandment: when he appointed the foundations of the earth:
30 Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
Then I was by him, as one brought up with him: and I was daily his delight, rejoicing always before him;
31 Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
Rejoicing in the habitable part of his earth; and my delights were with the sons of men.
32 Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
Now therefore hearken unto me, O ye children: for blessed are they that keep my ways.
33 Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
Hear instruction, and be wise, and refuse it not.
34 Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
Blessed is the man that heareth me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
35 Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
For whoso findeth me findeth life, and shall obtain favour of YHWH.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
But he that sinneth against me wrongeth his own soul: all they that hate me love death.
