Przysłów 8
1 Czy mądrość nie woła i rozum nie wydaje swego głosu?
Doth not wisdom cry? and understanding give forth her voice?
2 Stoi na szczycie wysokich miejsc, przy drodze, na rozstajach dróg.
On the top of high places by the way, at the cross-paths she taketh her stand.
3 Przy bramach, przy wjeździe do miasta, przy wejściu, u drzwi woła:
Beside the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors, she crieth aloud.
4 Do was wołam, o mężowie, mój głos [kieruję] do synów ludzkich.
Unto you, men, I call, and my voice is to the sons of man:
5 Prości, uczcie się rozwagi, a wy, głupi, bądźcie rozumnego serca.
O ye simple, understand prudence; and ye foolish, understand sense.
6 Słuchajcie, bo będę mówił o rzeczach wzniosłych, a wargi moje otworzą się, aby [głosić] prawość.
Hear, for I will speak excellent things, and the opening of my lips shall be right things.
7 Moje usta bowiem mówią prawdę, a niegodziwością brzydzą się moje wargi.
For my palate shall meditate truth, and wickedness is an abomination to my lips.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa moich ust; nie ma w nich nic fałszywego ani przewrotnego.
All the words of my mouth are in righteousness; there is nothing tortuous or perverse in them.
9 Wszystkie są jasne dla rozumnego i prawe dla tych, którzy znajdują wiedzę.
They are all plain to him that understandeth, and right to them that find knowledge.
10 Przyjmijcie moje pouczenie zamiast srebra i wiedzę [raczej] niż wyborne złoto.
Receive my instruction, and not silver; and knowledge rather than choice gold:
11 Lepsza bowiem jest mądrość niż perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
for wisdom is better than rubies, and all the things that may be desired are not equal to it.
12 Ja, mądrość, mieszkam z rozwagą i odkrywam wiedzę roztropności.
I wisdom dwell [with] prudence, and find the knowledge [which cometh] of reflection.
13 Bojaźń PANA to nienawidzić zła. Ja nienawidzę pychy, wyniosłości, złej drogi i ust przewrotnych.
The fear of Jehovah is to hate evil; pride, and arrogancy, and the evil way, and the froward mouth do I hate.
14 Moja [jest] rada i prawdziwa mądrość, ja [jestem] roztropnością i moja jest moc.
Counsel is mine, and sound wisdom: I am intelligence; I have strength.
15 Dzięki mnie królowie rządzą i władcy stanowią sprawiedliwość.
By me kings reign, and rulers make just decrees;
16 Dzięki mnie panują władcy i dostojnicy, wszyscy sędziowie ziemi.
by me princes rule, and nobles, all the judges of the earth.
17 Miłuję tych, którzy mnie miłują, a ci, którzy szukają mnie pilnie, znajdą mnie.
I love those that love me; and they that seek me early shall find me.
18 Przy mnie [jest] bogactwo i chwała, trwałe bogactwo i sprawiedliwość.
Riches and honour are with me; durable wealth and righteousness.
19 Mój owoc [jest] lepszy niż złoto, nawet najczystsze złoto, a moje plony [lepsze] niż wyborne srebro.
My fruit is better than fine gold, yea, than pure gold; and my revenue than choice silver.
20 Prowadzę ścieżką sprawiedliwości, pośród ścieżek sądu;
I walk in the path of righteousness, in the midst of the paths of judgment:
21 Aby tym, którzy mnie miłują, dać w dziedzictwo majątek wieczny i napełnić ich skarbce.
that I may cause those that love me to inherit substance; and I will fill their treasuries.
22 PAN posiadł mnie na początku swej drogi, przed swymi dziełami, przed wszystkimi czasy.
Jehovah possessed me in the beginning of his way, before his works of old.
23 Przed wiekami zostałam ustanowiona, od początku; zanim powstała ziemia;
I was set up from eternity, from the beginning, before the earth was.
24 Gdy jeszcze nie było głębin, zostałam zrodzona, kiedy jeszcze nie było źródeł obfitujących w wody.
When there were no depths, I was brought forth, when there were no fountains abounding with water.
25 Zanim góry zostały założone, nim były pagórki, zostałam zrodzona.
Before the mountains were settled, before the hills was I brought forth;
26 Gdy jeszcze nie stworzył ziemi ani pól, ani początku prochu okręgu ziemskiego;
while as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.
27 Kiedy przygotowywał niebiosa, byłam tam; gdy odmierzał okrąg nad powierzchnią głębi;
When he prepared the heavens I was there; when he ordained the circle upon the face of the deep;
28 Gdy w górze utwierdzał obłoki i umacniał źródła głębin;
when he established the skies above, when the fountains of the deep became strong;
29 Gdy wyznaczał morzu jego granice, by wody nie przekraczały jego rozkazu, kiedy ustalał fundamenty ziemi;
when he imposed on the sea his decree that the waters should not pass his commandment, when he appointed the foundations of the earth:
30 Byłam wtedy przy nim [jak] wychowanka i byłam [jego] radością każdego dnia, ciesząc się zawsze przed nim;
then I was by him [his] nursling, and I was daily his delight, rejoicing always before him;
31 Radując się na okręgu jego ziemi, rozkoszując się synami ludzkimi.
rejoicing in the habitable part of his earth, and my delights [were] with the sons of men.
32 Teraz więc, synowie, słuchajcie mnie, bo błogosławieni są ci, którzy strzegą moich dróg.
And now, sons, hearken unto me, and blessed are they that keep my ways:
33 Słuchajcie pouczeń, nabądźcie mądrości i nie odrzucajcie jej.
hear instruction and be wise, and refuse it not.
34 Błogosławiony człowiek, który mnie słucha, czuwając u moich wrót każdego dnia i strzegąc odrzwi moich bram.
Blessed is the man that heareth me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.
35 Bo kto mnie znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od PANA.
For whoso findeth me findeth life, and obtaineth favour of Jehovah;
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, wyrządza krzywdę swojej duszy; wszyscy, którzy mnie nienawidzą, miłują śmierć.
but he that sinneth against me doeth violence to his own soul: all they that hate me love death.
