Przysłów 6
1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
Hijo mío, si te has convertido en garantía de tu prójimo, si has golpeado tus manos en prenda por un extraño,
2 Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
estás atrapado por las palabras de tu boca; estás atrapado con las palabras de tu boca.
3 Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
Hazlo ahora, hijo mío, y líbrate, ya que has llegado a la mano de tu vecino. Ve, humíllate. Presiona tu súplica con tu vecino.
4 Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
No le des sueño a tus ojos, ni el sueño a sus párpados.
5 Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
Libérate, como una gacela de la mano del cazador, como un pájaro de la trampa del cazador.
6 Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
Ve a la hormiga, perezoso. Considera sus formas, y sé sabio;
7 Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
que no tienen jefe, supervisor o gobernante,
8 To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
le proporciona el pan en el verano, y recoge su alimento en la cosecha.
9 Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
¿Cuánto tiempo vas a dormir, perezoso? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?
10 Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
Un poco de sueño, un poco de sopor, un pequeño pliegue de las manos para dormir —
11 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
así que tu pobreza vendrá como un ladrón, y su escasez como hombre armado.
12 Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
Una persona sin valor, un hombre de iniquidad, es el que anda con la boca perversa,
13 Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
que guiña los ojos, que hace señales con los pies, que hace gestos con los dedos,
14 Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
en cuyo corazón hay perversidad, que urde el mal continuamente, que siempre siembra la discordia.
15 Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
Por lo tanto, su calamidad vendrá de repente. Se romperá de repente, y eso sin remedio.
16 Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
Hay seis cosas que Yahvé odia; sí, siete que son una abominación para él:
17 Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
ojos arrogantes, una lengua mentirosa, manos que derraman sangre inocente,
18 Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
un corazón que urde planes perversos, pies que son rápidos en correr a la travesura,
19 Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
un testigo falso que dice mentiras, y el que siembra la discordia entre hermanos.
20 Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
Hijo mío, cumple el mandamiento de tu padre, y no abandones las enseñanzas de tu madre.
21 Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
Átalas continuamente en tu corazón. Átalos alrededor de tu cuello.
22 Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
Cuando camines, te guiará. Cuando duermas, te vigilará. Cuando te despiertes, hablará contigo.
23 Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
Porque el mandamiento es una lámpara, y la ley es ligera. Los reproches de instrucción son el camino de la vida,
24 Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
para alejarte de la mujer inmoral, de los halagos de la lengua de la esposa díscola.
25 Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
No codicies su belleza en tu corazón, ni dejar que te cautive con sus párpados.
26 Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
Porque una prostituta te reduce a un trozo de pan. La adúltera caza tu preciosa vida.
27 Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
¿Puede un hombre recoger fuego en su regazo, y sus ropas no sean quemadas?
28 Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
O se puede caminar sobre las brasas, y sus pies no se quemen?
29 Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
Así es el que se acerca a la mujer de su prójimo. Quien la toque no quedará impune.
30 Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
Los hombres no desprecian al ladrón si roba para satisfacerse cuando tiene hambre,
31 Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
pero si se le encuentra, deberá restituir siete veces. Dará toda la riqueza de su casa.
32 Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
El que comete adulterio con una mujer está vacío de entendimiento. Quien lo hace destruye su propia alma.
33 Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
Recibirá heridas y deshonra. Su reproche no será borrado.
34 Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
Porque los celos despiertan la furia del marido. No perdonará en el día de la venganza.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
No considerará ningún rescate, ni estará contento, aunque le des muchos regalos.
