Przysłów 6
1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
[Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam:
2 Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
Fac ergo quod dico, fili mi, et temetipsum libera, quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum.
4 Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
Ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
5 Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.]
6 Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
[Vade ad formicam, o piger, et considera vias ejus, et disce sapientiam.
7 Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
Quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
8 To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
Usquequo, piger, dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias;
11 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
et veniet tibi quasi viator egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.]
12 Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
[Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso;
13 Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore jurgia seminat.
15 Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
Huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.]
16 Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
[Sex sunt quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus:
17 Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum qui seminat inter fratres discordias.]
20 Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
[Conserva, fili mi, præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
21 Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
Liga ea in corde tuo jugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
Cum ambulaveris, gradiantur tecum; cum dormieris, custodiant te: et evigilans loquere cum eis.
23 Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
24 Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
25 Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
Non concupiscat pulchritudinem ejus cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
pretium enim scorti vix est unius panis, mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ ejus?
29 Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
Non grandis est culpa cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam;
31 Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
32 Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam;
33 Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur:
34 Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
35 Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
nec acquiescet cujusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.]
