Przysłów 6
1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
My sonne, if thou be surety for thy neighbour, and hast striken hands with the stranger,
2 Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
Thou art snared with the wordes of thy mouth: thou art euen taken with the woordes of thine owne mouth.
3 Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
Doe this nowe, my sonne, and deliuer thy selfe: seeing thou art come into the hande of thy neighbour, goe, and humble thy selfe, and sollicite thy friends.
4 Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
Giue no sleepe to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
Deliuer thy selfe as a doe from the hande of the hunter, and as a birde from the hande of the fouler.
6 Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
Goe to the pismire, O sluggarde: beholde her waies, and be wise.
7 Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
For shee hauing no guide, gouernour, nor ruler,
8 To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
Prepareth her meat in the sommer, and gathereth her foode in haruest.
9 Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
Howe long wilt thou sleepe, O sluggarde? when wilt thou arise out of thy sleepe?
10 Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
Yet a litle sleepe, a litle slumber, a litle folding of the hands to sleepe.
11 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
Therefore thy pouertie commeth as one that trauaileth by the way, and thy necessitie like an armed man.
12 Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
The vnthriftie man and the wicked man walketh with a froward mouth.
13 Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
He maketh a signe with his eyes: he signifieth with his feete: he instructeth with his fingers.
14 Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
Lewde things are in his heart: he imagineth euill at all times, and raiseth vp contentions.
15 Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
Therefore shall his destruction come speedily: hee shall be destroyed suddenly without recouerie.
16 Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
These sixe things doeth the Lord hate: yea, his soule abhorreth seuen:
17 Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
The hautie eyes, a lying tongue, and the hands that shed innocent blood,
18 Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
An heart that imagineth wicked enterprises, feete that be swift in running to mischiefe,
19 Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
A false witnesse that speaketh lyes, and him that rayseth vp contentions among brethren.
20 Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
My sonne, keepe thy fathers commandement, and forsake not thy mothers instruction.
21 Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
Binde them alway vpon thine heart, and tye them about thy necke.
22 Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
It shall leade thee, when thou walkest: it shall watch for thee, when thou sleepest, and when thou wakest, it shall talke with thee.
23 Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
For the commandement is a lanterne, and instruction a light: and corrections for instruction are the way of life,
24 Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
To keepe thee from the wicked woman, and from ye flatterie of ye tongue of a strange woman.
25 Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
Desire not her beautie in thine heart, neither let her take thee with her eye lids.
26 Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
For because of the whorish woman a man is brought to a morsell of bread, and a woman wil hunt for the precious life of a man.
27 Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
Can a man take fire in his bosome, and his clothes not be burnt?
28 Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
Or can a man go vpon coales, and his feete not be burnt?
29 Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
So he that goeth in to his neighbours wife, shall not be innocent, whosoeuer toucheth her.
30 Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
Men do not despise a thiefe, when he stealeth, to satisfie his soule, because he is hungrie.
31 Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
But if he be founde, he shall restore seuen folde, or he shall giue all the substance of his house.
32 Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
But he that committeth adulterie with a woman, he is destitute of vnderstanding: he that doeth it, destroyeth his owne soule.
33 Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
He shall finde a wounde and dishonour, and his reproch shall neuer be put away.
34 Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
For ielousie is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
He cannot beare the sight of any raunsome: neither will he consent, though thou augment the giftes.
