Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
Ord av Agur, son åt Jake, profetordet. Mannen segjer so til Itiel, til Itiel og Ukal:
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
For fåvis er eg til å heita mann, og ikkje hev eg manne-vit.
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
Visdom hev eg ikkje lært, til kunnskap um den Heilage.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Kven hev stige upp til himmelen og stige ned? Kven hev samla vinden inn i nevarne? Kven hev bunde vatnet i eit klædeplagg? Kven hev alle enderne av jordi sett? Kva heiter han, kva heiter son hans - um du veit det?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Alt Guds ord er skirt, han er ein skjold for deim som flyr til honom.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Legg ikkje noko til hans ord, elles lyt han refsa deg, og du stend der ein ljugar.
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Tvo ting hev eg bede deg um, neitta meg deim ikkje, fyrr eg døyr:
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
Lat fals og lygn vera langt frå meg! Gjev meg ikkje armod og ikkje rikdom! Lat meg få eta mitt tiletla brød!
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
Elles kunde eg neitta deg når eg var mett, og segja: «Kven er Herren?» Eller um eg vart fatig, kunde eg stela, ja, forgripa meg på min Guds namn.
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Baktala ei ein tenar for hans herre, elles vil han banna deg, og du få bøta.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
Ei ætt som bannar far sin og ikkje signar mor si,
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
ei ætt som tykkjer ho er rein, endå ho ei hev tvætta av sitt eige skarn,
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
ei ætt - kor stolte augo hev ho ikkje, og kor ho lyfter augneloki!
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
ei ætt som heve sverd til tenner og jakslar reint som knivar, so ho et armingar or landet og fatige or folkesamfund.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
Blodiglen hev tvo døtter: Gjev! Gjev! Tri finst det som aldri vert mette, fire som ei segjer: «Nok!»
Helheim og barnlaust moderfang, jordi som aldri vert mett av vatn, og elden som ei segjer: «Nok!» (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
Eit auga som spottar far og vanvyrder lydnad mot mor, det skal bekkje-ramnarne hakka ut og ørnungar eta upp.
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
Tri ting er meg for underlege, og fire finst som eg ikkje skynar:
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
Ørns veg på himmelen, orms veg på berget, skips veg på havet og manns veg til møy.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Soleis ber utru kona seg åt: Ho et og turkar seg um munnen og segjer: «Eg hev ikkje gjort noko vondt.»
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
Under tri skjelv jordi, under fire kann ho’kje herda:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
under trælen når han vert konge, og dåren når han fær eta seg mett,
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
under attergløyma når ho vert gift, og trælkvinna når ho erver si frua.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
Fire finst det som er små på jordi, og endå hev dei fenge visdom stor:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
Mauren er’kje noko sterkt folk, og endå lagar han sin mat um sumaren.
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
Fjellgrevlingarne er’kje noko veldugt folk, og endå byggjer dei seg hus i berget.
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
Grashopparne hev ingen konge, og endå fær dei alle ut i fylking.
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
Fjorføtla kann du ta med henderne, og endå bur ho inni kongeslott.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
Tri finst det som stig med staute stig, og fire hev ei fager gonga:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
Løva ei kjempa millom dyri, og som ikkje snur seg for nokon,
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
hesten mjå um midja, eller bukken, og ein konge med leidingheren.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
Gjer du deg stor, anten narr eller klårtenkt, so legg handi på munnen!
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
For trykk på mjølk gjev smør, og trykk på nase gjev blod, og trykk på vreide gjev strid.
