Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
Verba Congregantis, filii Vomentis. Visio quam locutus est vir cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Quis ascendit in cælum, atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terræ? quod nomen est ejus, et quod nomen filii ejus, si nosti?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Omnis sermo Dei ignitus: clypeus est sperantibus in se.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Ne addas quidquam verbis illius, et arguaris, inveniarisque mendax.
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Duo rogavi te: ne deneges mihi antequam moriar:
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
vanitatem et verba mendacia longe fac a me; mendicitatem et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria,
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus, furer, et perjurem nomen Dei mei.
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Ne accuses servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
Generatio quæ patri suo maledicit, et quæ matri suæ non benedicit;
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
generatio quæ sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis;
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
generatio cujus excelsi sunt oculi, et palpebræ ejus in alta surrectæ;
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
generatio quæ pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
Sanguisugæ duæ sunt filiæ, dicentes: Affer, affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum quod numquam dicit: Sufficit.
Infernus, et os vulvæ, et terra quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
Oculum qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilæ!
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
viam aquilæ in cælo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Talis est et via mulieris adulteræ, quæ comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
per servum, cum regnaverit; per stultum, cum saturatus fuerit cibo;
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
per odiosam mulierem, cum in matrimonio fuerit assumpta; et per ancillam, cum fuerit hæres dominæ suæ.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
Quatuor sunt minima terræ, et ipsa sunt sapientiora sapientibus:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum sibi;
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum;
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas;
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
stellio manibus nititur, et moratur in ædibus regis.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
Tria sunt quæ bene gradiuntur, et quartum quod incedit feliciter:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
leo, fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum;
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
gallus succinctus lumbos; et aries; nec est rex, qui resistat ei.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime; si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum; et qui vehementer emungit elicit sanguinem; et qui provocat iras producit discordias.
