Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
Dies sind die Worte Agurs, des Sohnes Jakes. Lehre und Rede des Mannes: Ich habe mich gemüht, o Gott; ich habe mich gemüht, o Gott, und ablassen müssen.
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
Denn ich bin der allernärrischste, und Menschenverstand ist nicht bei mir;
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
ich habe Weisheit nicht gelernt, daß ich den Heiligen erkennete.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Wer fährt hinauf gen Himmel und herab? Wer faßt den Wind in seine Hände? Wer bindet die Wasser in ein Kleid? Wer hat alle Enden der Welt gestellt? Wie heißt er? Und wie heißt sein Sohn? Weißt du das?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Alle Worte Gottes sind durchläutert; er ist ein Schild denen, die auf ihn trauen.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Tue nichts zu seinen Worten, daß er dich nicht strafe und werdest lügenhaft erfunden.
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Zweierlei bitte ich von dir; das wollest du mir nicht weigern, ehe ich denn sterbe:
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
Abgötterei und Lüge laß ferne von mir sein; Armut und Reichtum gib mir nicht, laß mich aber mein bescheiden Teil Speise dahinnehmen.
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
Ich möchte sonst, wo ich zu satt würde, verleugnen und sagen: Wer ist der HERR? Oder wo ich zu arm würde, möchte ich stehlen und mich an dem Namen meines Gottes vergreifen.
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Verleumde den Knecht nicht bei seinem Herrn, daß er dir nicht fluche und du die Schuld tragen müssest.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
Es ist eine Art, die ihrem Vater flucht und ihre Mutter nicht segnet;
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
eine Art, die sich rein dünkt, und ist doch von ihrem Kot nicht gewaschen;
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
eine Art, die ihre Augen hoch trägt und ihre Augenlider emporhält;
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
eine Art, die Schwerter für Zähne hat und Messer für Backenzähne und verzehrt die Elenden im Lande und die Armen unter den Leuten.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
Blutegel hat zwei Töchter: Bring her, bring her! Drei Dinge sind nicht zu sättigen, und das vierte spricht nicht: Es ist genug:
die Hölle, der Frauen verschlossenen Mutter, die Erde wird nicht des Wassers satt, und das Feuer spricht nicht: Es ist genug. (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
Ein Auge, das den Vater verspottet, und verachtet der Mutter zu gehorchen, das müssen die Raben am Bach aushacken und die jungen Adler fressen.
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
Drei sind mir zu wunderbar, und das vierte verstehe ich nicht:
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
des Adlers Weg am Himmel, der Schlange Weg auf einem Felsen, des Schiffes Weg mitten im Meer und eines Mannes Weg an einer Jungfrau.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Also ist auch der Weg der Ehebrecherin; die verschlingt und wischt ihr Maul und spricht: Ich habe kein Böses getan.
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
Ein Land wird durch dreierlei unruhig, und das vierte kann es nicht ertragen:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
ein Knecht, wenn er König wird; ein Narr, wenn er zu satt ist;
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
eine Verschmähte, wenn sie geehelicht wird; und eine Magd, wenn sie ihrer Frau Erbin wird.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
Vier sind klein auf Erden und klüger denn die Weisen:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
die Ameisen, ein schwaches Volk; dennoch schaffen sie im Sommer ihre Speise,
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
Kaninchen, ein schwaches Volk; dennoch legt es sein Haus in den Felsen,
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
Heuschrecken, haben keinen König; dennoch ziehen sie aus ganz in Haufen,
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
die Spinne, wirkt mit ihren Händen und ist in der Könige Schlössern.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
Dreierlei haben einen feinen Gang, und das vierte geht wohl:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
der Löwe, mächtig unter den Tieren und kehrt nicht um vor jemand;
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
ein Windhund von guten Lenden, und ein Widder, und ein König, wider den sich niemand legen darf.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
Bist du ein Narr gewesen und zu hoch gefahren und hast Böses vorgehabt, so lege die Hand aufs Maul.
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
Wenn man Milch stößt, so macht man Butter daraus; und wer die Nase hart schneuzt, zwingt Blut heraus; und wer den Zorn reizt, zwingt Hader heraus.
