Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
The words of Agur the son of Jakeh, [even] the prophecy: the man spake unto Ithiel, even unto Ithiel and Ucal,
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
Surely I [am] more brutish than [any] man, and have not the understanding of a man.
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
I neither learned wisdom, nor have the knowledge of the holy.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Who hath ascended up into heaven, or descended? who hath gathered the wind in his fists? who hath bound the waters in a garment? who hath established all the ends of the earth? what [is] his name, and what [is] his son’s name, if thou canst tell?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Every word of God [is] pure: he [is] a shield unto them that put their trust in him.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Add thou not unto his words, lest he reprove thee, and thou be found a liar.
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Two [things] have I required of thee; deny me [them] not before I die:
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
Remove far from me vanity and lies: give me neither poverty nor riches; feed me with food convenient for me:
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
Lest I be full, and deny [thee], and say, Who [is] the LORD? or lest I be poor, and steal, and take the name of my God [in vain].
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Accuse not a servant unto his master, lest he curse thee, and thou be found guilty.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
[There is] a generation [that] curseth their father, and doth not bless their mother.
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
[There is] a generation [that are] pure in their own eyes, and [yet] is not washed from their filthiness.
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
[There is] a generation, O how lofty are their eyes! and their eyelids are lifted up.
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
[There is] a generation, whose teeth [are as] swords, and their jaw teeth [as] knives, to devour the poor from off the earth, and the needy from [among] men.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
The horseleach hath two daughters, [crying], Give, give. There are three [things that] are never satisfied, [yea], four [things] say not, [It is] enough:
The grave; and the barren womb; the earth [that] is not filled with water; and the fire [that] saith not, [It is] enough. (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
The eye [that] mocketh at [his] father, and despiseth to obey [his] mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it.
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
There be three [things which] are too wonderful for me, yea, four which I know not:
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
The way of an eagle in the air; the way of a serpent upon a rock; the way of a ship in the midst of the sea; and the way of a man with a maid.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Such [is] the way of an adulterous woman; she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wickedness.
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
For three [things] the earth is disquieted, and for four [which] it cannot bear:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
For a servant when he reigneth; and a fool when he is filled with meat;
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
For an odious [woman] when she is married; and an handmaid that is heir to her mistress.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
There be four [things which are] little upon the earth, but they [are] exceeding wise:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
The ants [are] a people not strong, yet they prepare their meat in the summer;
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
The conies [are but] a feeble folk, yet make they their houses in the rocks;
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
The locusts have no king, yet go they forth all of them by bands;
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
The spider taketh hold with her hands, and is in kings’ palaces.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
There be three [things] which go well, yea, four are comely in going:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
A lion [which is] strongest among beasts, and turneth not away for any;
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
A greyhound; an he goat also; and a king, against whom [there is] no rising up.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
If thou hast done foolishly in lifting up thyself, or if thou hast thought evil, [lay] thine hand upon thy mouth.
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
Surely the churning of milk bringeth forth butter, and the wringing of the nose bringeth forth blood: so the forcing of wrath bringeth forth strife.
