Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
The words of Gatherer the son of Vomiter. The vision which the man spoke with whom God is, and who being strengthened by God, abiding with him, said:
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
I am the most foolish of men, and the wisdom of men is not with me.
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
I have not learned wisdom, and have not known the science of saints.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Who hath ascended up into heaven, and descended? who hath held the wind in his hands? who hath bound up the waters together as in a garment? who hath raised up all the borders of the earth? what is his name, and what is the name of his son, if thou knowest?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Every word of God is fire tried: he is a buckler to them that hope in him.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Add not any thing to his words, lest thou be reproved, and found a liar:
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Two things I have asked of thee, deny them not to me before I die.
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
Remove far from me vanity, and lying words. Give me neither beggary, nor riches: give me only the necessaries of life:
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
Lest perhaps being filled, I should be tempted to deny, and say: Who is the Lord? or being compelled by poverty, I should steal, and forswear the name of my God.
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Accuse not a servant to his master, lest he curse thee, and thou fall.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
There is a generation that curseth their father, and doth not bless their mother.
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
A generation that are pure in their own eyes, and yet are not washed from their filthiness.
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
A generation, whose eyes are lofty, and their eyelids lifted up on high.
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
A generation, that for teeth hath swords, and grindeth with their jaw teeth, to devour the needy from off the earth, and the poor from among men.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
The horseleech hath two daughters that say: Bring, bring. There are three things that never are satisfied, and the fourth never saith: It is enough.
Hell, and the mouth of the womb, and the earth which is not satisfied with water: and the fire never saith: It is enough. (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
The eye that mocketh at his father, and that despiseth the labour of his mother in bearing him, let the ravens of the brooks pick it out, and the young eagles eat it.
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
Three things are hard to me, and the fourth I am utterly ignorant of.
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
The way of an eagle in the air, the way of a serpent upon a rock, the way of a ship in the midst of the sea, and the way of a man in youth.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Such is also the way of an adulterous woman, who eateth, and wipeth her mouth, and saith: I have done no evil.
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
By three things the earth is disturbed, and the fourth it cannot bear:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
By a slave when he reigneth: by a fool when he is filled with meat:
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
By an odious woman when she is married: and by a bondwoman when she is heir to her mistress.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
There are four very little things of the earth, and they are wiser than the wise:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
The ants, a feeble people, which provide themselves food in the harvest:
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
The rabbit, a weak people, which maketh its bed in the rock:
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
The locust hath no king, yet they all go out by their bands.
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
The stellio supporteth itself on hands, and dwelleth in kings’ houses.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
There are three things, which go well, and the fourth that walketh happily:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
A lion, the strongest of beasts, who hath no fear of any thing he meeteth:
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
A cock girded about the loins: and a ram: and a king, whom none can resist.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
There is that hath appeared a fool after he was lifted up on high: for if he had understood, he would have laid his hand upon his mouth.
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
And he that strongly squeezeth the papa to bring out milk, straineth out butter: and he that violently bloweth his nose, bringeth out blood: and he that provoketh wrath bringeth forth strife.
