Przysłów 30
1 Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
The words of Agur the son of Jakeh; the prophecy uttered by the man unto Ithiel, [even] unto Ithiel and Ucal:
2 Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
Truly I am more stupid than any one; and I have not a man's intelligence.
3 Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
I have neither learned wisdom, nor have I the knowledge of the Holy.
4 Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
Who hath ascended up into the heavens, and descended? Who hath gathered the wind in his fists? Who hath bound the waters in a mantle? Who hath established all the ends of the earth? What is his name, and what is his son's name, if thou knowest?
5 Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
Every word of God is pure: he is a shield unto them that put their trust in him.
6 Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
Add thou not unto his words, lest he reprove thee, and thou be found a liar.
7 Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
Two things do I ask of thee; deny me [them] not before I die:
8 Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
Remove far from me vanity and lies; give me neither poverty nor riches; feed me with the bread of my daily need:
9 Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
lest I be full and deny [thee], and say, Who is Jehovah? or lest I be poor and steal, and outrage the name of my God.
10 Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
Speak not too much about a servant to his master, lest he curse thee, and thou be held guilty.
11 [Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
There is a generation that curseth their father, and doth not bless their mother;
12 [Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
there is a generation that are pure in their own eyes, yet are not washed from their filthiness;
13 [Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
there is a generation, — how lofty are their eyes, how their eyelids are lifted up!
14 [Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
— a generation whose teeth are swords, and their jaw-teeth knives, to devour the afflicted from off the earth, and the needy from [among] men.
15 Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
The leech hath two daughters: Give, give. There are three [things] never satisfied; four which say not, It is enough:
— Sheol, and the barren womb; the earth which is not filled with water, and the fire which saith not, It is enough. (Sheol h7585)
17 Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
The eye that mocketh at a father, and despiseth to obey a mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it.
18 Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
There are three [things] too wonderful for me, and four that I know not:
19 Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
The way of an eagle in the heavens, the way of a serpent upon a rock, the way of a ship in the midst of the sea, and the way of a man with a maid.
20 Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
Such is the way of an adulterous woman: she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wickedness.
21 Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
Under three [things] the earth is disquieted, and under four it cannot bear up:
22 Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
Under a servant when he reigneth, and a churl when he is filled with meat;
23 Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
under an odious [woman] when she is married, and a handmaid when she is heir to her mistress.
24 Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
There are four [things] little upon the earth, and they are exceeding wise:
25 Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
The ants, a people not strong, yet they provide their food in the summer;
26 Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
the rock-badgers are but a feeble folk, yet they make their house in the cliff;
27 Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
the locusts have no king, yet they go forth all of them by bands;
28 Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
thou takest hold of the lizard with the hands, yet is she in kings' palaces.
29 Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
There are three [things] which have a stately step, and four are comely in going:
30 Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
The lion, mighty among beasts, which turneth not away for any;
31 Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
a [horse] girt in the loins; or the he-goat; and a king, against whom none can rise up.
32 Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
If thou hast done foolishly in lifting up thyself, or if thou hast thought evil, [lay] the hand upon thy mouth.
33 Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
For the pressing of milk bringeth forth butter, and the pressing of the nose bringeth forth blood; and the pressing of anger bringeth forth strife.
