Przysłów 3
1 Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
Mi sone, foryete thou not my lawe; and thyn herte kepe my comaundementis.
2 Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
For tho schulen sette to thee the lengthe of daies, and the yeeris of lijf, and pees.
3 Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
Merci and treuthe forsake thee not; bynde thou tho to thi throte, and write in the tablis of thin herte.
4 Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
And thou schalt fynde grace, and good teching bifore God and men.
5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
Haue thou trist in the Lord, of al thin herte; and triste thou not to thi prudence.
6 Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
In alle thi weies thenke thou on hym, and he schal dresse thi goyngis.
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
Be thou not wijs anentis thi silf; drede thou God, and go awei fro yuel.
8 [To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
For whi helthe schal be in thi nawle, and moisting of thi boonys.
9 Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
Onoure thou the Lord of thi catel, and of the beste of alle thi fruytis yyue thou to pore men;
10 A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
and thi bernes schulen be fillid with abundaunce, and pressours schulen flowe with wiyn.
11 Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
My sone, caste thou not awei the teching of the Lord; and faile thou not, whanne thou art chastisid of him.
12 Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
For the Lord chastisith hym, whom he loueth; and as a fadir in the sone he plesith hym.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
Blessid is the man that fyndith wisdom, and which flowith with prudence.
14 Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
The geting therof is betere than the marchaundie of gold and of siluer; the fruytis therof ben the firste and clenneste.
15 Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
It is preciousere than alle richessis; and alle thingis that ben desirid, moun not be comparisound to this.
16 Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
Lengthe of daies is in the riythalf therof, and richessis and glorie ben in the lifthalf therof.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
The weies therof ben feire weies, and alle the pathis therof ben pesible.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
It is a tre of lijf to hem that taken it; and he that holdith it, is blessid.
19 PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
The Lord foundide the erthe bi wisdom; he stablischide heuenes bi prudence.
20 Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
The depthis of watris braken out bi his wisdom; and cloudis wexen togidere bi dewe.
21 Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My sone, these thingis flete not awey fro thin iyen; kepe thou my lawe, and my counsel;
22 A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
and lijf schal be to thi soule, and grace `schal be to thi chekis.
23 Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
Thanne thou schalt go tristili in thi weie; and thi foot schal not snapere.
24 Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
If thou schalt slepe, thou schalt not drede; thou schalt reste, and thi sleep schal be soft.
25 Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
Drede thou not bi sudeyne feer, and the powers of wickid men fallynge in on thee.
26 PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
For the Lord schal be at thi side; and he schal kepe thi foot, that thou be not takun.
27 Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
Nil thou forbede to do wel him that mai; if thou maist, and do thou wel.
28 Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
Seie thou not to thi frend, Go, and turne thou ayen, and to morewe Y schal yyue to thee; whanne thou maist yyue anoon.
29 Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
Ymagyne thou not yuel to thi freend, whanne he hath trist in thee.
30 Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
Stryue thou not ayens a man with out cause, whanne he doith noon yuel to thee.
31 Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
Sue thou not an vniust man, sue thou not hise weies.
32 Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
For ech disseyuer is abhomynacioun of the Lord; and his speking is with simple men.
33 Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
Nedinesse is sent of the Lord in the hous of a wickid man; but the dwelling places of iust men schulen be blessid.
34 On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
He schal scorne scorneris; and he schal yyue grace to mylde men.
35 Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
Wise men schulen haue glorie; enhaunsing of foolis is schenschipe.
