Przysłów 3
1 Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments:
2 Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.
3 Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart:
4 Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
So shalt thou find favour and good understanding in the sight of Elohim and man.
5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
Trust in YHWH with all thine heart; and lean not unto thine own understanding.
6 Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
Be not wise in thine own eyes: fear YHWH, and depart from evil.
8 [To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
9 Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
Honour YHWH with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase:
10 A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
11 Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
My son, despise not the chastening of YHWH; neither be weary of his correction:
12 Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
For whom YHWH loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
14 Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
15 Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
16 Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her.
19 PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
YHWH by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.
20 Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
21 Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion:
22 A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
So shall they be life unto thy soul, and favour to thy neck.
23 Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble.
24 Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
25 Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh.
26 PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
For YHWH shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
27 Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.
28 Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee.
29 Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
30 Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
31 Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.
32 Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
For the froward is abomination to YHWH: but his secret is with the righteous.
33 Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
The curse of YHWH is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just.
34 On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
Surely he scorneth the scorners: but he giveth favour unto the lowly.
35 Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
