< Przysłów 3 >
1 Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
My sonne, forget not thou my Lawe, but let thine heart keepe my commandements.
2 Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
For they shall increase the length of thy dayes and the yeeres of life, and thy prosperitie.
3 Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
Let not mercie and trueth forsake thee: binde them on thy necke, and write them vpon the table of thine heart.
4 Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
So shalt thou finde fauour and good vnderstanding in the sight of God and man.
5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
Trust in the Lord with all thine heart, and leane not vnto thine owne wisdome.
6 Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
In all thy wayes acknowledge him, and he shall direct thy wayes.
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
Be not wise in thine owne eyes: but feare the Lord, and depart from euill.
8 [To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
So health shalbe vnto thy nauel, and marowe vnto thy bones.
9 Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
Honour the Lord with thy riches, and with the first fruites of all thine increase.
10 A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
So shall thy barnes be filled with abundance, and thy presses shall burst with newe wine.
11 Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
My sonne, refuse not the chastening of the Lord, neither be grieued with his correction.
12 Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
For the Lord correcteth him, whome he loueth, euen as the father doeth the childe in whom he deliteth.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
Blessed is the man that findeth wisedome, and the man that getteth vnderstanding.
14 Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
For the marchandise thereof is better then the marchandise of siluer, and the gaine thereof is better then golde.
15 Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
It is more precious then pearles: and all things that thou canst desire, are not to be compared vnto her.
16 Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
Length of dayes is in her right hand, and in her left hand riches and glory.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
Her wayes are wayes of pleasure, and all her pathes prosperitie.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
She is a tree of life to them that lay holde on her, and blessed is he that retaineth her.
19 PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
The Lord by wisdome hath layde the foundation of the earth, and hath stablished the heauens through vnderstanding.
20 Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
By his knowledge the depthes are broken vp, and the cloudes droppe downe the dewe.
21 Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My sonne, let not these things depart from thine eyes, but obserue wisdome, and counsell.
22 A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
So they shalbe life to thy soule, and grace vnto thy necke.
23 Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
Then shalt thou walke safely by thy way: and thy foote shall not stumble.
24 Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
If thou sleepest, thou shalt not bee afraide, and when thou sleepest, thy sleepe shalbe sweete.
25 Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
Thou shalt not feare for any sudden feare, neither for the destruction of the wicked, when it commeth.
26 PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
For the Lord shall be for thine assurance, and shall preserue thy foote from taking.
27 Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
Withhold not the good from the owners thereof, though there be power in thine hand to doe it.
28 Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
Say not vnto thy neighbour, Go and come againe, and to morow wil I giue thee, if thou now haue it.
29 Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
Intend none hurt against thy neighbour, seeing he doeth dwell without feare by thee.
30 Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
Striue not with a man causelesse, when he hath done thee no harme.
31 Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
Bee not enuious for the wicked man, neither chuse any of his wayes.
32 Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
For the frowarde is abomination vnto the Lord: but his secret is with the righteous.
33 Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
The curse of the Lord is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the righteous.
34 On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
With the scornefull he scorneth, but hee giueth grace vnto the humble.
35 Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
The wise shall inherite glorie: but fooles dishonour, though they be exalted.