Przysłów 3
1 Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
My son, do not forget my law, but let thy heart keep my commandments.
2 Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
For length of days, and years of life, and peace, they will add to thee.
3 Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
Let not kindness and truth forsake thee. Bind them about thy neck, write them upon the tablet of thy heart,
4 Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
so thou shall find favor and good understanding in the sight of God and man.
5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
Trust in Jehovah with all thy heart, and lean not upon thine own understanding.
6 Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
In all thy ways acknowledge him, and he will direct thy paths.
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
Be not wise in thine own eyes. Fear Jehovah, and depart from evil.
8 [To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
It will be health to thy navel, and marrow to thy bones.
9 Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
Honor Jehovah with thy substance, and with the first-fruits of all thine increase,
10 A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
so thy barns shall be filled with plenty, and thy vats shall overflow with new wine.
11 Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
My son, despise not the chastening of Jehovah, nor be weary of his reproof.
12 Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
For whom Jehovah loves he reproves, and he whips every son whom he receives.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
Happy is the man who finds wisdom, and the man who gets understanding.
14 Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
For the gain of it is better than the gain of silver, and the profit of it than fine gold.
15 Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
She is more precious than rubies, and none of the things thou can desire are to be compared to her.
16 Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
Length of days is in her right hand, in her left hand are riches and honor.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
She is a tree of life to those who lay hold upon her. And happy is everyone who retains her.
19 PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
Jehovah by wisdom founded the earth. By understanding he established the heavens.
20 Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
By his knowledge the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21 Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My son, let them not depart from thine eyes. Keep sound wisdom and discretion,
22 A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
so they shall be life to thy soul, and grace to thy neck.
23 Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
Then thou shall walk in thy way securely, and thy foot shall not stumble.
24 Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
When thou lie down, thou shall not be afraid. Yea, thou shall lie down, and thy sleep shall be sweet.
25 Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
Be not afraid of sudden fear, nor of the desolation of the wicked, when it comes.
26 PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
For Jehovah will be thy confidence, and will keep thy foot from being taken.
27 Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
Do not withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of thy hand to do it.
28 Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
Do not say to thy neighbor, Go, and come again, and tomorrow I will give, when thou have it by thee.
29 Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
Do not devise evil against thy neighbor, since he dwells securely by thee.
30 Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
Do not strive with a man without cause, if he has done thee no harm.
31 Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
Do not envy thou the man of violence, and choose none of his ways.
32 Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
For the perverse man is an abomination to Jehovah, but his friendship is with the upright.
33 Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
The curse of Jehovah is in the house of a wicked man, but he blesses the habitation of the righteous.
34 On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
Surely the Lord is opposed to the arrogant, but he gives grace to the lowly.
35 Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
The wise shall inherit glory, but shame shall be the promotion of fools.
