Przysłów 29
1 Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.
A man often reproved, hardening the neck, Is suddenly broken, and there is no healing.
2 Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.
In the multiplying of the righteous the people rejoice, And in the ruling of the wicked the people sigh.
3 Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.
A man loving wisdom makes his father glad, And a friend of harlots destroys wealth.
4 Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.
A king establishes a land by judgment, And one receiving gifts throws it down.
5 Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.
A man taking a portion above his neighbor, Spreads a net for his own steps.
6 Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
A snare [is] in the transgression of the evil, And the righteous sing and rejoice.
7 Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.
The righteous knows the plea of the poor, The wicked does not understand knowledge.
8 Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.
Men of scorning ensnare a city, And the wise turn back anger.
9 Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.
A wise man is judged by the foolish man, And he has been angry, And he has laughed, and there is no rest.
10 Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.
Men of blood hate the perfect, And the upright seek his soul.
11 Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.
A fool brings out all his mind, And the wise restrains it until afterward.
12 Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.
A ruler who is attending to lying words, All his ministers [are] wicked.
13 Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.
The poor and the man of frauds have met together, YHWH is enlightening the eyes of them both.
14 Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.
A king that is judging the poor with truth, His throne is established forever.
15 Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.
A rod and reproof give wisdom, And a youth let away is shaming his mother.
16 Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.
In the multiplying of the wicked transgression multiplies, And the righteous look on their fall.
17 Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.
Discipline your son, and he gives you comfort, Indeed, he gives delights to your soul.
18 Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.
A people is made naked without a vision, And whoever is keeping the Law, O his blessedness!
19 Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
By words a servant is not instructed though he understand, And there is nothing answering.
20 Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
You have seen a man hasty in his words! More hope of a fool than of him.
21 Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.
Whoever is bringing up his servant delicately, from youth, [At] his latter end he is also continuator.
22 Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.
An angry man stirs up contention, And a furious man is multiplying transgression.
23 Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.
The pride of man humbles him, And humility of spirit upholds honor.
24 Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].
Whoever is sharing with a thief is hating his own soul, He hears execration, and does not tell.
25 Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.
Fear of man causes a snare, And the confident in YHWH is set on high.
26 Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.
Many are seeking the face of a ruler, And the judgment of each [is] from YHWH.
27 Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.
The perverse man [is] an abomination to the righteous, And the upright in the way [is] an abomination to the wicked!
