Przysłów 29
1 Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.
A reprover is better than a stiff-necked man: for when the latter is suddenly set on fire, there shall be no remedy.
2 Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.
When the righteous are praised, the people will rejoice: but when the ungodly rule, men mourn.
3 Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.
When a man loves wisdom, his father rejoices: but he that keeps harlots will waste wealth.
4 Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.
A righteous king establishes a country: but a transgressor destroys [it].
5 Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.
He that prepares a net in the way of his own friend, entangles his own feet in it.
6 Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
A great snare [is spread] for a sinner: but the righteous shall be in joy and gladness.
7 Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.
A righteous man knows how to judge for the poor: but the ungodly understands not knowledge; and the poor man has not an understanding mind.
8 Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.
Lawless men burn down a city: but wise men turn away wrath.
9 Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.
A wise man shall judge nations: but a worthless man being angry laughs and fears not.
10 Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.
Bloody men hate a holy [person], but the upright will seek his soul.
11 Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.
A fool utters all is mind: but the wise reserves his in part.
12 Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.
When a king hearkens to unjust language, all his subjects are transgressors.
13 Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.
When the creditor and debtor meet together, the Lord oversees them both.
14 Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.
When a king judges the poor in truth, his throne shall be established for a testimony.
15 Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.
Stripes and reproofs give wisdom: but an erring child disgraces his parents.
16 Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.
When the ungodly abound, sins abound: but when they fall, the righteous are warned.
17 Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.
Chasten your son, and he shall give you rest; and he shall give honor to your soul.
18 Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.
There shall be no interpreter to a sinful nation: but he that observes the law is blessed.
19 Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
A stubborn servant will not be reproved by words: for even if he understands, still he will not obey.
20 Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
If you see a man hasty in [his] words, know that the fool has hope rather than he.
21 Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.
He that lives wantonly from a child, shall be a servant, and in the end shall grieve over himself.
22 Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.
A furious man stirs up strife, and a passionate man digs up sin.
23 Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.
Pride brings a man low, but the Lord upholds the humble-minded with honor.
24 Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].
He that shares with a thief, hates his own soul: and if any having heard an oath uttered tell not of it,
25 Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.
[they] fearing and reverencing men [unreasonably] have been overthrown, but he that trusts in the Lord shall rejoice. Ungodliness causes a man to stumble: but he that trusts in his master shall be safe.
26 Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.
Many wait on the favor of rulers; but justice comes to a man from the Lord.
27 Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.
A righteous man is an abomination to an unrighteous man, and the direct way is an abomination to the sinner.
