Przysłów 28
1 Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
Huye el impío sin que nadie le persiga; el justo, como león, se siente seguro.
2 Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
Por sus pecados un país tiene muchos gobernantes, pero uno, sabio y prudente, hace el orden estable.
3 Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
El pobre que oprime a los pobres, es como una lluvia que arrastra todo y trae carestía.
4 Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
Los que abandonan la Ley, alaban al malvado; los que la guardan, contra él se indignan.
5 Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
Los malos no entienden lo que es justo; pero quien busca a Yahvé lo entiende todo.
6 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
Más vale un pobre que vive rectamente, que un acaudalado de perversas costumbres.
7 Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
El que observa la Ley es hijo prudente: mas quien es compañero de comilones deshonra a su padre.
8 Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
Quien con logro y usura aumenta sus riquezas, las acumula para el que tiene compasión de los pobres.
9 Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
El que aparta su oído para no oír la Ley, su misma oración es objeto de maldición.
10 Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
Quien extravía a buenos llevándolos por malas sendas caerá él mismo en su propia fosa, y los buenos heredarán sus bienes.
11 Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
El rico se tiene por sabio; pero un pobre inteligente le quita la máscara.
12 Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
Cuando triunfan los justos hay gran gloria, pero cuando se encumbran los malos, se esconden todos.
13 Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
El que encubre sus pecados no prosperará, mas el que los confiesa y abandona, conseguirá perdón.
14 Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
Bienaventurado el hombre que anda siempre temeroso; los de duro corazón caen en el mal.
15 Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
León rugiente y oso hambriento, tal es un príncipe malo, que reina sobre un pueblo pobre.
16 Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
El príncipe falto de prudencia será un gran opresor; pero el que odia la codicia, vivirá muchos años.
17 Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
El hombre reo de sangre humana, corre al sepulcro; ¡no se lo detenga!
18 Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
Quien anda en integridad será salvo, mas el que anda por caminos perversos al fin caerá.
19 Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
Quien labra su tierra, tendrá pan en abundancia, quien se junta con los ociosos se saciará de pobreza.
20 Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
El hombre probo será colmado de bendiciones; mas el que se afana por atesorar no quedará impune.
21 Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
No es bueno hacer acepción de personas; hay hombres que hacen un crimen por un bocado de pan.
22 Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
El envidioso va apurado tras las riquezas; no advierte que le sobrevendrá la pobreza.
23 Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
Quien a otro corrige, halla después mayor gracia que aquel que lisonjea con la lengua.
24 Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
El que roba algo a su padre y a su madre, y dice: “No es pecado”, es compañero del criminal.
25 Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
El hombre codicioso suscita querellas, mas el que espera en Yahvé prosperará.
26 Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
El que confía en sí mismo, es un insensato; quien procede con sabiduría, ese será salvo.
27 Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
El que da al pobre, no padecerá penuria; quien aparta de él los ojos será colmado de maldiciones.
28 Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.
Cuando se levantan los malvados, se esconden los hombres; mas cuando perecen, crece el número de los justos.
