Przysłów 28
1 Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
The wicked flee when no man pursueth: but the righteous are bold as a lion.
2 Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
For the transgression of a land many are the princes thereof: but by a man of understanding and knowledge the state thereof shall be prolonged.
3 Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
A poor man that oppresseth the poor is like a sweeping rain which leaveth no food.
4 Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
They that forsake the law praise the wicked: but such as keep the law contend with them.
5 Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
Evil men understand not judgment: but they that seek YHWH understand all things.
6 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
Better is the poor that walketh in his uprightness, than he that is perverse in his ways, though he be rich.
7 Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
Whoso keepeth the law is a wise son: but he that is a companion of riotous men shameth his father.
8 Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
He that by usury and unjust gain increaseth his substance, he shall gather it for him that will pity the poor.
9 Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer shall be abomination.
10 Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
Whoso causeth the righteous to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit: but the upright shall have good things in possession.
11 Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
The rich man is wise in his own conceit; but the poor that hath understanding searcheth him out.
12 Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
When righteous men do rejoice, there is great glory: but when the wicked rise, a man is hidden.
13 Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
He that covereth his sins shall not prosper: but whoso confesseth and forsaketh them shall have mercy.
14 Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
Happy is the man that feareth alway: but he that hardeneth his heart shall fall into mischief.
15 Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
As a roaring lion, and a ranging bear; so is a wicked ruler over the poor people.
16 Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
The prince that wanteth understanding is also a great oppressor: but he that hateth covetousness shall prolong his days.
17 Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
A man that doeth violence to the blood of any person shall flee to the pit; let no man stay him.
18 Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
Whoso walketh uprightly shall be saved: but he that is perverse in his ways shall fall at once.
19 Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
He that tilleth his land shall have plenty of bread: but he that followeth after vain persons shall have poverty enough.
20 Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
A faithful man shall abound with blessings: but he that maketh haste to be rich shall not be innocent.
21 Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
To have respect of persons is not good: for a piece of bread that man will transgress.
22 Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
He that hasteth to be rich hath an evil eye, and considereth not that poverty shall come upon him.
23 Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
He that rebuketh a man afterwards shall find more favour than he that flattereth with the tongue.
24 Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
Whoso robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression; the same is the companion of a destroyer.
25 Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
He that is of a proud heart stirreth up strife: but he that putteth his trust in YHWH shall be made fat.
26 Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
He that trusteth in his own heart is a fool: but whoso walketh wisely, he shall be delivered.
27 Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
He that giveth unto the poor shall not lack: but he that hideth his eyes shall have many a curse.
28 Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.
When the wicked rise, men hide themselves: but when they perish, the righteous increase.
