Przysłów 28
1 Niegodziwi uciekają, choć nikt ich nie goni, ale sprawiedliwi są dzielni jak lew.
The wicked flee when no one pursues, but the righteous are as bold as a lion.
2 Z powodu grzechu ziemi wielu [jest] jej władców, ale dzięki człowiekowi roztropnemu i rozumnemu będzie trwała.
A land in rebellion has many rulers, but a man of understanding and knowledge maintains order.
3 Ubogi człowiek, który gnębi biednych, [jest jak] gwałtowny deszcz, po którym nie ma chleba.
A destitute leader who oppresses the poor is like a driving rain that leaves no food.
4 Ci, którzy odstępują od prawa, chwalą niegodziwych, lecz ci, którzy przestrzegają prawa, zwalczają ich.
Those who forsake the law praise the wicked, but those who keep the law resist them.
5 Źli ludzie nie rozumieją sądu, ale ci, którzy szukają PANA, rozumieją wszystko.
Evil men do not understand justice, but those who seek the LORD comprehend fully.
6 Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek przewrotny w [swych] drogach, chociaż jest bogaty.
Better a poor man who walks with integrity than a rich man whose ways are perverse.
7 Kto przestrzega prawa, jest rozumnym synem, a towarzysz rozwiązłych hańbi swego ojca.
A discerning son keeps the law, but a companion of gluttons disgraces his father.
8 Kto pomnaża swój majątek lichwą i odsetkami, zbiera go dla tego, kto zlituje się nad ubogimi.
He who increases his wealth by interest and usury lays it up for one who is kind to the poor.
9 Kto odwraca swe ucho, aby nie słyszeć prawa, nawet jego modlitwa budzi odrazę.
Whoever turns his ear away from hearing the law, even his prayer is detestable.
10 Kto sprowadza prawych na złą drogę, sam wpadnie we własny dół, ale nienaganni odziedziczą dobro.
He who leads the upright along the path of evil will fall into his own pit, but the blameless will inherit what is good.
11 Bogacz jest mądry w swoich oczach, ale rozumny biedak go bada.
A rich man is wise in his own eyes, but a poor man with discernment sees through him.
12 Gdy sprawiedliwi się radują, jest wielka chwała, a gdy niegodziwi powstają, człowiek się kryje.
When the righteous triumph, there is great glory, but when the wicked rise, men hide themselves.
13 Kto ukrywa swe grzechy, nie będzie miał szczęścia, ale kto [je] wyznaje i porzuca, dostąpi miłosierdzia.
He who conceals his sins will not prosper, but whoever confesses and renounces them will find mercy.
14 Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi, ale kto zatwardza swoje serce, wpada w nieszczęście.
Blessed is the man who is always reverent, but he who hardens his heart falls into trouble.
15 Jak lew ryczący i zgłodniały niedźwiedź, tak niegodziwy władca panujący nad ubogim ludem.
Like a roaring lion or a charging bear is a wicked ruler over a helpless people.
16 Władca bezrozumny jest wielkim ciemięzcą, [a] kto nienawidzi chciwości, przedłuży swoje dni.
A leader who lacks judgment is also a great oppressor, but he who hates dishonest profit will prolong his days.
17 Człowiek, który przeleje krew ludzką, ucieknie aż do dołu; [niech] nikt go nie zatrzymuje.
A man burdened by bloodguilt will flee into the Pit; let no one support him.
18 Kto postępuje uczciwie, będzie wybawiony, a przewrotny na [swoich] drogach nagle upadnie.
He who walks with integrity will be kept safe, but whoever is perverse in his ways will suddenly fall.
19 Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżniaków, nasyci się nędzą.
The one who works his land will have plenty of food, but whoever chases fantasies will have his fill of poverty.
20 Wierny człowiek będzie opływał w błogosławieństwa, a kto chce się szybko wzbogacić, nie będzie bez winy.
A faithful man will abound with blessings, but one eager to be rich will not go unpunished.
21 Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę, bo dla kęsa chleba niejeden popełni przestępstwo.
To show partiality is not good, yet a man will do wrong for a piece of bread.
22 Kto chce szybko się wzbogacić, ma złe oko, a nie wie, że przyjdzie na niego bieda.
A stingy man hastens after wealth and does not know that poverty awaits him.
23 Kto strofuje człowieka, znajdzie potem [więcej] przychylności niż ten, który pochlebia językiem.
He who rebukes a man will later find more favor than one who flatters with his tongue.
24 Kto kradnie ojcu lub matce i mówi: To nie grzech, jest towarzyszem zbójcy.
He who robs his father or mother, saying, “It is not wrong,” is a companion to the man who destroys.
25 Człowiek wyniosły wszczyna spór, ale kto pokłada ufność w PANU, będzie nasycony.
A greedy man stirs up strife, but he who trusts in the LORD will prosper.
26 Kto ufa własnemu sercu, jest głupi, a kto mądrze postępuje, będzie ocalony.
He who trusts in himself is a fool, but one who walks in wisdom will be safe.
27 Kto daje ubogiemu, nie zazna braku, a [na tego], kto odwraca swe oczy [od niego], spadnie wiele przekleństw.
Whoever gives to the poor will not be in need, but he who hides his eyes will receive many curses.
28 Gdy niegodziwi powstają, ludzie się kryją, ale gdy giną, sprawiedliwi się mnożą.
When the wicked come to power, people hide themselves; but when they perish, the righteous flourish.
