Przysłów 27
1 Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.
Make no boast for thyself of the coming day; for thou knowest not what a day may bring forth.
2 Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.
Let another man praise thee, and not thy own mouth; a stranger, and not thy own lips.
3 Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.
A stone hath heaviness, and the sand, weight; but a fool's wrath is heavier than both of them.
4 Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?
Fury hath its cruelty, and anger its overwhelming power; but who is able to stand before jealousy?
5 Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.
Better is open reproof than concealed love.
6 Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.
Faithful are the wounds of a friend; but deceptive are the kisses of an enemy.
7 Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.
The satisfied soul treadeth under foot fine honey; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
8 Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.
As a bird that wandereth away from her nest, so is a man that wandereth away from his place.
9 Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.
Oil and perfume cause the heart to rejoice, and so do the sweet words of a friend more than one's own counsel.
10 Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.
Thy own friend, and thy father's friend, thou must not forsake; but into thy brother's house enter not on the day of thy calamity: better is a near neighbor than a distant brother.
11 Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.
Become wise, my son, and cause my heart to rejoice, that I may give an answer to him that reproacheth me.
12 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.
The prudent foreseeth the evil, and hideth himself; but the simple pass on, and are punished.
13 Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.
Take his garment, for he became surety for a stranger; and on account of an alien woman take a pledge of him.
14 Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.
When one saluteth his friend with a loud voice, when rising early in the morning, it will be counted a curse to him.
15 Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;
A continual dropping on a very rainy day and a contentious woman are alike.
16 Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.
He that would conceal her might conceal the wind, and as [fragrant] oil on his right hand, which would betray itself.
17 Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.
Iron is sharpened by iron: so doth a man sharpen himself on the countenance of his friend.
18 Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.
Whoso guardeth the fig-tree will eat its fruit: so he that watcheth over his master will be honored.
19 Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.
As the water [showeth] to the face the [reflected] face: so doth the heart of man show itself to man.
The nether world and the place of corruption are never satisfied: so are the eyes of man never satisfied. (Sheol h7585)
21 Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.
[As] the fining-pot is for silver, and the furnace for gold: so is a man [proved] according to his praise.
22 Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
Though thou shouldst pound the fool in a mortar, in the midst of grains of wheat with a pestle: still would his folly not depart from him.
23 Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.
Endeavor to know well the appearance of thy flocks, direct thy attention to thy herds;
24 Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.
For property endureth not for ever, nor doth the crown remain for all generations.
25 Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.
When the grass is past, young verdure showeth itself, and then are gathered the herbs of the mountains.
26 Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.
The sheep are for thy clothing, and he-goats are the purchase-price of a field.
27 I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.
And thou wilt have enough of goats' milk for thy food, for the food of thy household, and the support for thy maidens.
