Przysłów 26
1 Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not seemly for a fool.
2 Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
As the sparrow in her wandering, as the swallow in her flying, so the curse that is causeless lighteth not.
3 Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the back of fools.
4 Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like unto him.
5 Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
6 Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off [his own] feet, [and] drinketh in damage.
7 [Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
The legs of the lame hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
8 Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
As a bag of gems in a heap of stones, so is he that giveth honour to a fool.
9 Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
[As] a thorn that goeth up into the hand of a drunkard, so is a parable in the month of fools.
10 Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
[As] an archer that woundeth all, so is he that hireth the fool and he that hireth them that pass by.
11 [Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
As a dog that returneth to his vomit, [so is] a fool that repeateth his folly.
12 Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
Seest thou a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
13 Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
The sluggard saith, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
14 Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
[As] the door turneth upon its hinges, so doth the sluggard upon his bed.
15 Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
The sluggard burieth his hand in the dish; it wearieth him to bring it again to his mouth.
16 Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
17 Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
He that passeth by, [and] vexeth himself with strife belonging not to him, is [like] one that taketh a dog by the ears.
18 Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
As a madman who casteth firebrands, arrows, and death;
19 Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
So is the man that deceiveth his neighbour, and saith, Am not I in sport?
20 Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
For lack of wood the fire goeth out: and where there is no whisperer, contention ceaseth.
21 Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
[As] coals are to hot embers, and wood to fire; so is a contentious man to inflame strife.
22 Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
The words of a whisperer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
23 Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
Fervent lips and a wicked heart are [like] an earthen vessel overlaid with silver dross.
24 Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
He that hateth dissembleth with his lips, but he layeth up deceit within him:
25 Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
When he speaketh fair, believe him not; for there are seven abominations in his heart:
26 Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
Though [his] hatred cover itself with guile, his wickedness shall be openly shewed before the congregation.
27 Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
Whoso diggeth a pit shall fall therein: and he that rolleth a stone, it shall return upon him.
28 Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
A lying tongue hateth those whom it hath wounded; and a flattering mouth worketh ruin.
