Przysłów 26
1 Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
In the manner of snow in the summer, and rain at the harvest, so also is glory unfit for the foolish.
2 Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
Like a bird flying away to another place, and like a sparrow that hurries away freely, so also a curse uttered against someone without cause will pass away.
3 Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
A whip is for a horse, and a muzzle is for donkey, and a rod is for the back of the imprudent.
4 Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
Do not respond to the foolish according to his folly, lest you become like him.
5 Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
Respond to the foolish according to his folly, lest he imagine himself to be wise.
6 Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
Whoever sends words by a foolish messenger has lame feet and drinks iniquity.
7 [Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
In the manner of a lame man who has beautiful legs to no purpose, so also is a parable unfit for the mouth of the foolish.
8 Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
Just like one who casts a stone into the pile of Mercury, so also is he who gives honor to the foolish.
9 Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
In the manner of a thorn, if it were to spring up from the hand of a drunkard, so also is a parable in the mouth of the foolish.
10 Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
Judgment determines cases. And whoever imposes silence on the foolish mitigates anger.
11 [Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
Like a dog that returns to his vomit, so also is the imprudent who repeats his foolishness.
12 Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
Have you seen a man who seems wise to himself? There will be greater hope held for the unwise than for him.
13 Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
The lazy one says, “There is a lion along the way, and a lioness in the roads.”
14 Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
Just as a door turns upon its hinges, so also does the lazy one turn upon his bed.
15 Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
The lazy one conceals his hand under his arms, and it is a labor for him to move it to his mouth.
16 Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
The lazy one seems wiser to himself than seven men speaking judgments.
17 Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
Just like one who takes hold of a dog by the ears, so also is he who crosses impatiently and meddles in the quarrels of another.
18 Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
Just as he is guilty who let loose the arrows and the lances unto death,
19 Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
so also is the man who harms his friend by deceitfulness. And when he has been apprehended, he says, “I did it jokingly.”
20 Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
When the wood fails, the fire will be extinguished. And when the gossiper is taken away, conflicts will be quelled.
21 Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
Just as charcoals are to burning coals, and wood is to fire, so also is an angry man who stirs up quarrels.
22 Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
The words of a whisperer seem simple, but they penetrate to the innermost parts of the self.
23 Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
In the same manner as an earthen vessel, if it were adorned with impure silver, conceited lips are allied with a wicked heart.
24 Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
An enemy is known by his lips, though it is from his heart that he draws out deceit.
25 Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
When he will have lowered his voice, do not believe him, for there are seven vices in his heart.
26 Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
Whoever covers hatred with deceit, his malice shall be revealed in the assembly.
27 Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
Whoever digs a pit will fall into it. And whoever rolls a stone, it will roll back to him.
28 Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
A false tongue does not love truth. And a slippery mouth works ruin.
