Przysłów 25
1 To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.
También estos son proverbios de Salomón, los cuales copiaron los varones de Ezequías rey de Judá.
2 Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.
Honra de Dios es encubrir la palabra; y honra del rey es escudriñar la palabra.
3 Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.
Para la altura de los cielos, y para la profundidad de la tierra, y para el corazón de los reyes, no hay investigación.
4 Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.
Quita las escorias de la plata, y saldrá vaso al fundidor.
5 Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.
Aparta al impío de la presencia del rey, y su trono se afirmará en justicia.
6 Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;
No te alabes delante del rey; ni estés en el lugar de los grandes:
7 Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.
Porque mejor es que se te diga: Sube acá: que no, que seas abajado delante del príncipe, que miraron tus ojos.
8 Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.
No salgas a pleito presto; porque después al fin no sepas que hacer, avergonzado de tu prójimo.
9 Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;
Trata tu causa con tu compañero; y no descubras el secreto a otro:
10 By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.
Porque no te deshonre el que lo oyere, y tu infamia no pueda volver atrás.
11 Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.
Manzanas de oro con figuras de plata es la palabra dicha como conviene.
12 Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.
Zarcillo de oro, y joyel de oro fino es el que reprende al sabio, que tiene orejas que oyen.
13 Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.
Como frío de nieve en tiempo de la segada, así es el mensajero fiel a los que le envían: que al alma de su señor da refrigerio.
14 Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.
Como cuando hay nubes y vientos, y la lluvia no viene, así es el hombre que se jacta de vana liberalidad.
15 Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.
Con luenga paciencia se aplaca el príncipe; y la lengua blanda quebranta los huesos.
16 Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.
¿Hallaste la miel? come lo que te basta; porque no te hartes de ella, y la revieses.
17 Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.
Detén tu pie de la casa de tu prójimo; porque harto de ti, no te aborrezca.
18 Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.
Martillo, y espada, y saeta aguda es el hombre que habla contra su prójimo falso testimonio.
19 Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.
Diente quebrado, y pie resbalador es la confianza del prevaricador en el tiempo de la angustia.
20 [Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.
El que canta canciones al corazón afligido es como el que quita la ropa en tiempo de frío: o el que echa vinagre sobre jabón.
21 Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;
Si el que te aborrece, tuviere hambre, dále de comer pan; y si tuviere sed, dále de beber agua:
22 Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.
Porque ascuas allegas sobre su cabeza; y Jehová te lo pagará.
23 [Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.
El viento del norte ahuyenta la lluvia, y el rostro airado la lengua detractora.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
Mejor es estar en un rincón de casa, que con la mujer rencillosa en casa espaciosa.
25 [Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.
Como el agua fría al alma sedienta, así son las buenas nuevas de lejas tierras.
26 [Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.
Fuente turbia, y manadero corrupto es el justo, que resbala delante del impío.
27 Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.
Comer mucha miel, no es bueno: ni inquirir de su gloria, es gloria.
28 Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.
Ciudad derribada y sin muro es el hombre, cuyo ímpetu no tiene rienda.
