Przysłów 25
1 To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.
И это притчи Соломона, которые собрали мужи Езекии, царя Иудейского.
2 Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.
Слава Божия - облекать тайною дело, а слава царей - исследовать дело.
3 Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.
Как небо в высоте и земля в глубине, так сердце царей - неисследимо.
4 Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.
Отдели примесь от серебра, и выйдет у серебряника сосуд:
5 Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.
удали неправедного от царя, и престол его утвердится правдою.
6 Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;
Не величайся пред лицом царя, и на месте великих не становись;
7 Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.
потому что лучше, когда скажут тебе: “пойди сюда повыше”, нежели когда понизят тебя пред знатным, которого видели глаза твои.
8 Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.
Не вступай поспешно в тяжбу: иначе что будешь делать при окончании, когда соперник твой осрамит тебя?
9 Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;
Веди тяжбу с соперником твоим, но тайны другого не открывай,
10 By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.
дабы не укорил тебя услышавший это, и тогда бесчестие твое не отойдет от тебя. Любовь и дружба освобождают: сбереги их для себя, чтобы не сделаться тебе достойным поношения; сохрани пути твои благоустроенными.
11 Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.
Золотые яблоки в серебряных прозрачных сосудах - слово, сказанное прилично.
12 Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.
Золотая серьга и украшение из чистого золота - мудрый обличитель для внимательного уха.
13 Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.
Что прохлада от снега во время жатвы, то верный посол для посылающего его: он доставляет душе господина своего отраду.
14 Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.
Что тучи и ветры без дождя, то человек, хвастающий ложными подарками.
15 Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.
Кротостью склоняется к милости вельможа, и мягкий язык переламывает кость.
16 Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.
Нашел ты мед, - ешь, сколько тебе потребно, чтобы не пресытиться им и не изблевать его.
17 Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.
Не учащай входить в дом друга твоего, чтобы он не наскучил тобою и не возненавидел тебя.
18 Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.
Что молот и меч и острая стрела, то человек, произносящий ложное свидетельство против ближнего своего.
19 Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.
Что сломанный зуб и расслабленная нога, то надежда на ненадежного человека в день бедствия.
20 [Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.
Что снимающий с себя одежду в холодный день, что уксус на рану, то поющий песни печальному сердцу. Как моль одежде и червь дереву, так печаль вредит сердцу человека.
21 Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;
Если голоден враг твой, накорми его хлебом; и если он жаждет, напой его водою:
22 Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.
ибо, делая сие, ты собираешь горящие угли на голову его, и Господь воздаст тебе.
23 [Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.
Северный ветер производит дождь, а тайный язык - недовольные лица.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
Лучше жить в углу на кровле, нежели со сварливою женою в пространном доме.
25 [Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.
Что холодная вода для истомленной жаждой души, то добрая весть из дальней страны.
26 [Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.
Что возмущенный источник и поврежденный родник, то праведник, падающий пред нечестивым.
27 Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.
Как нехорошо есть много меду, так домогаться славы не есть слава.
28 Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.
Что город разрушенный, без стен, то человек, не владеющий духом своим.
