Przysłów 25
1 To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.
Også dette er Salomos ordsprog, som Judas konge Esekias' menn har samlet:
2 Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.
Det er Guds ære å skjule en sak, men kongers ære å granske en sak.
3 Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.
Himmelens høide, jordens dybde og kongers hjerter er uransakelige.
4 Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika.
Skill slagget fra sølvet, så får gullsmeden et kar ut av det.
5 Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.
Før den ugudelige bort fra kongens åsyn, så blir hans trone trygget ved rettferdighet.
6 Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich;
Bryst dig ikke for kongens åsyn og still dig ikke på de stores plass!
7 Bo lepiej, żeby ci powiedziano: Podejdź tu, niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.
For det er bedre de sier til dig: Kom her op, enn at du blir flyttet ned for en stormann, som du hadde sett.
8 Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu [nie będziesz wiedział], co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.
Gi dig ikke for hastig i strid med nogen, forat det ikke skal sies: Hvad vil du gjøre til slutt når motparten vinner saken til din skam?
9 Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu;
Før din sak mot din motpart, men åpenbar ikke annen manns hemmelighet,
10 By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.
forat ikke den som hører det, skal skjelle dig ut, og ditt dårlige rykte vare ved!
11 Odpowiednio wypowiedziane słowo [jest jak] złote jabłko w srebrnych rzeźbach.
Som epler av gull i skåler av sølv er et ord talt i rette tid.
12 Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.
Som en ring av gull, som et smykke av fint gull er en vismann som taler refsende ord for et hørende øre.
13 Czym chłód śniegu w czasie żniwa, [tym] wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.
Som kjølende sne i høstens tid er et pålitelig sendebud for den som sender ham; han vederkveger sin herres sjel.
14 Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.
Som skyer og vind uten regn er den mann som skryter av at han vil gi, men ikke holder ord.
15 Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.
Ved saktmodighet blir en fyrste overtalt, og en mild tunge knuser ben.
16 Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.
Har du funnet honning, så et av den det du trenger, forat du ikke skal bli lei av den og spy den ut!
17 Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.
Sett sjelden din fot i din venns hus, forat han ikke skal bli lei av dig og hate dig!
18 Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, [jest] młotem i mieczem, i ostrą strzałą.
Som en hammer, et sverd, en hvass pil er en mann som fører falskt vidnesbyrd mot sin næste.
19 Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest [jak] złamany ząb i zwichnięta noga.
Som en skjør tann og en vaklende fot er tillit til den troløse på nødens dag.
20 [Jak] ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki [jest ten], kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.
Lik den som legger av sine klær på en vinterdag, lik eddik på pottaske er den som synger viser for et sorgfullt hjerte.
21 Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą;
Hungrer din fiende, så gi ham brød å ete, og tørster han, så gi ham vann å drikke!
22 Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a PAN cię nagrodzi.
For da sanker du gloende kull på hans hode, og Herren skal gjengjelde dig det.
23 [Jak] północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz [przepędza] plotkarski język.
Nordenvind føder regn, og en tunge som hvisker i lønndom, volder sure miner.
24 Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
Bedre å bo i et hjørne på taket enn med trettekjær kvinne i felles hus.
25 [Jak] zimna woda dla pragnącej duszy, [tak] dobra wieść z dalekiej ziemi.
Som friskt vann for den trette er en god tidende fra et fjernt land.
26 [Jak] zmącone źródło i zepsuty zdrój, [tak] sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.
Som en grumset kilde og en utskjemt brønn er en rettferdig som gir efter for en ugudelig.
27 Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.
Å ete for meget honning er ikke godt, og grubleres ære er tung.
28 Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest [jak] miasto zburzone [i] bez muru.
Som en by hvis murer er brutt ned og borte, er en mann som ikke kan styre sitt sinn.
