Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
NO tengas envidia de los hombres malos, ni desees estar con ellos:
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
Porque su corazón piensa en robar, é iniquidad hablan sus labios.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
Con sabiduría se edificará la casa, y con prudencia se afirmará:
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
Y con ciencia se henchirán las cámaras de todo bien preciado y agradable.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
El hombre sabio es fuerte; y de pujante vigor el hombre docto.
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
Porque con ingenio harás la guerra: y la salud está en la multitud de consejeros.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
Alta está para el insensato la sabiduría: en la puerta no abrirá él su boca.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Al que piensa mal hacer le llamarán hombre de malos pensamientos.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
El pensamiento del necio es pecado: y abominación á los hombres el escarnecedor.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Si fueres flojo en el día de trabajo, tu fuerza será reducida.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, y los que son llevados al degolladero;
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿no lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, y dará al hombre según sus obras.
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, y del panal dulce á tu paladar:
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: si la hallares tendrá recompensa, y al fin tu esperanza no será cortada.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
Oh impío, no aceches la tienda del justo, no saquees su cámara;
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; mas los impíos caerán en el mal.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
Porque Jehová no lo mire, y le desagrade, y aparte de sobre él su enojo.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
No te entrometas con los malignos, ni tengas envidia de los impíos;
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
Porque para el malo no habrá [buen] fin, y la candela de los impíos será apagada.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Teme á Jehová, hijo mío, y al rey; no te entrometas con los veleidosos:
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
Porque su quebrantamiento se levantará de repente; y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
También estas cosas [pertenecen] á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
El que dijere al malo, Justo eres, los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
Mas los que [lo] reprenden, serán agradables, y sobre ellos vendrá bendición de bien.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Besados serán los labios del que responde palabras rectas.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Apresta tu obra de afuera, y disponla en tu heredad; y después edificarás tu casa.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
No seas sin causa testigo contra tu prójimo; y no lisonjees con tus labios.
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
No digas: Como me hizo, así le haré; daré el pago al hombre según su obra.
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, ortigas habían ya cubierto su haz, y su cerca de piedra estaba ya destruída.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Y yo miré, y púse[lo] en mi corazón: vi[lo], y tomé consejo.
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
Un poco de sueño, cabeceando otro poco, poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
Así vendrá como caminante tu necesidad, y tu pobreza como hombre de escudo.
