Przysłów 24

1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;

Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;

2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.

Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.

3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.

Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.

4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.

Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.

5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.

Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.

6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.

Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.

7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.

Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.

8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.

Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.

9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.

Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.

10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.

Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.

11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;

Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.

12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?

Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?

13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.

Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;

14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.

15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;

Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.

16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.

Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.

17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;

Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;

18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.

Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.

19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;

Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;

20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.

Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.

21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;

Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;

22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?

Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?

23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.

I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.

24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.

Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.

25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.

Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.

26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.

Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.

27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.

Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.

28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.

Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.

29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.

Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.

30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;

Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;

31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.

A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.

32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.

Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.

33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;

Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;

34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.

A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.