Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
Vær ikke misunnelig på onde mennesker, og ha ikke lyst til å være med dem!
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
For deres hjerte tenker bare på å ødelegge, og deres leber taler ulykke.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
Ved visdom bygges et hus, og ved forstand blir det trygget,
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
og ved kunnskap fylles kammerne med all slags kostelig og herlig gods.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
En vis mann er sterk, og en kyndig mann øker sin kraft.
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
Du skal søke veiledning når du fører krig; hvor det er mange rådgivere, er det frelse.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
Visdom er for høi for dåren; i byporten lukker han ikke sin munn op.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Den som tenker ut onde råd, blir kalt en renkesmed.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
Dårskaps råd er synd, og en spotter er en vederstyggelighet blandt folk.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Viser du dig motløs på trengselens dag, så er din kraft ringe.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Frels dem som hentes til døden, og hold tilbake dem som føres skjelvende bort til retterstedet!
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Når du sier: Se, vi visste ikke noget om det, mon da ikke han skjønner det, han som veier hjertene, og han som gir akt på din sjel, mon ikke han vet det og gjengjelder enhver efter hans gjerninger?
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Et honning, min sønn, for den er god, og fin honning er søt for din gane!
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Akt visdommen like så gagnlig for din sjel! Har du funnet den, så er det en fremtid for dig, og ditt håp skal ikke bli til intet.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
Lur ikke som en ugudelig på den rettferdiges bolig, ødelegg ikke hans hjem!
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
For syv ganger faller den rettferdige og står op igjen, men de ugudelige kastes over ende når ulykken kommer.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Når din fiende faller, må du ikke glede dig, og når han snubler, må ikke ditt hjerte fryde sig,
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
forat ikke Herren skal se det og mislike det, så han vender sin vrede fra ham.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
La ikke din vrede optendes over de onde, bli ikke harm over de ugudelige!
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
For de onde har ingen fremtid, de ugudeliges lampe slukner.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Frykt Herren, min sønn, og kongen! Med folk som setter sig op mot dem, må du ikke ha noget å gjøre;
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
for ulykken kommer brått over dem, og ødeleggelsen fra dem begge - hvem kjenner den?
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
Også disse ordsprog er av vismenn: Dommeren bør ikke gjøre forskjell på folk.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
Den som sier til den skyldige: Du er uskyldig, ham vil folkeslagene forbanne, ham vil folkene ønske ondt over;
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
men dem som straffer ham, skal det gå vel, og lykke og velsignelse skal komme over dem.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Kyss på leber gir den som svarer med rette ord.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Fullfør din gjerning der ute og gjør den ferdig på marken! Siden kan du bygge ditt hus.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
Vær ikke vidne mot din næste uten årsak! Eller skulde du gjøre svik med dine leber?
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
Si ikke: Som han har gjort mot mig, således vil jeg gjøre mot ham; jeg vil gjengjelde enhver efter hans gjerninger.
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
Jeg kom gående forbi en lat manns mark, et uforstandig menneskes vingård,
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
og se, den var helt overgrodd med tistler; nesler skjulte dens bunn, og stengjerdet om den var revet ned.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Og jeg, jeg blev det var, jeg gav akt på det; jeg så det og tok lærdom av det:
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
Sier du: La mig ennu sove litt, blunde litt, folde mine hender litt og hvile -
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
så kommer armoden over dig som en landstryker, og nøden som en mann med skjold.
