Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
Non portare invidia ai malvagi, e non desiderare di star con loro,
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
perché il loro cuore medita rapine, e le loro labbra parlan di nuocere.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
La casa si edifica con la sapienza, e si rende stabile con la prudenza;
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
mediante la scienza, se ne riempiono le stanze d’ogni specie di beni preziosi e gradevoli.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
L’uomo savio è pien di forza, e chi ha conoscimento accresce la sua potenza;
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
infatti, con savie direzioni potrai condur bene la guerra, e la vittoria sta nel gran numero de’ consiglieri.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
La sapienza è troppo in alto per lo stolto; egli non apre mai la bocca alla porta di città.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Chi pensa a mal fare sarà chiamato esperto in malizia.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
I disegni dello stolto sono peccato, e il beffardo è l’abominio degli uomini.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Se ti perdi d’animo nel giorno dell’avversità, la tua forza è poca.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Libera quelli che son condotti a morte, e salva quei che, vacillando, vanno al supplizio.
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Se dici: “Ma noi non ne sapevamo nulla!…” Colui che pesa i cuori, non lo vede egli? Colui che veglia sull’anima tua non lo sa forse? E non renderà egli a ciascuno secondo le opere sue?
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Figliuol mio, mangia del miele perché è buono; un favo di miele sarà dolce al tuo palato.
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Così conosci la sapienza per il bene dell’anima tua! Se la trovi, c’è un avvenire, e la speranza tua non sarà frustrata.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
O empio, non tendere insidie alla dimora del giusto! non devastare il luogo ove riposa!
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
ché il giusto cade sette volte e si rialza, ma gli empi son travolti dalla sventura.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Quando il tuo nemico cade, non ti rallegrare; quand’è rovesciato, il cuor tuo non ne gioisca,
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
che l’Eterno nol vegga e gli dispiaccia e non storni l’ira sua da lui.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
Non t’irritare a motivo di chi fa il male, e non portare invidia agli empi;
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
perché non c’è avvenire per il malvagio; la lucerna degli empi sarà spenta.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Figliuol mio, temi l’Eterno e il re, e non far lega cogli amatori di novità;
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
la loro calamità sopraggiungerà improvvisa, e chi sa la triste fine dei loro anni?
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
Anche queste sono massime dei Savi. Non è bene, in giudizio, aver de’ riguardi personali.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
Chi dice all’empio: “Tu sei giusto”, i popoli lo malediranno, lo esecreranno le nazioni.
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
Ma quelli che sanno punire se ne troveranno bene, e su loro scenderanno benedizione e prosperità.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Dà un bacio sulle labbra chi dà una risposta giusta.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Metti in buon ordine gli affari tuoi di fuori, metti in assetto i tuoi campi, poi ti fabbricherai la casa.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
Non testimoniare, senza motivo, contro il tuo prossimo; vorresti tu farti ingannatore con le tue parole?
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
Non dire: “Come ha fatto a me così farò a lui; renderò a costui secondo l’opera sua”.
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
Passai presso il campo del pigro e presso la vigna dell’uomo privo di senno;
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
ed ecco le spine vi crescean da per tutto, i rovi ne coprivano il suolo, e il muro di cinta era in rovina.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Considerai la cosa, e mi posi a riflettere; e da quel che vidi trassi una lezione:
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.
