Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
| אל-תקנא באנשי רעה ואל-תתאו להיות אתם |
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
| כי-שד יהגה לבם ועמל שפתיהם תדברנה |
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
| בחכמה יבנה בית ובתבונה יתכונן |
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
| ובדעת חדרים ימלאו-- כל-הון יקר ונעים |
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
| גבר-חכם בעוז ואיש-דעת מאמץ-כח |
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
| כי בתחבלות תעשה-לך מלחמה ותשועה ברב יועץ |
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
| ראמות לאויל חכמות בשער לא יפתח-פיהו |
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
| מחשב להרע-- לו בעל-מזמות יקראו |
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
| זמת אולת חטאת ותועבת לאדם לץ |
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
| התרפית ביום צרה-- צר כחכה |
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
| הצל לקחים למות ומטים להרג אם-תחשוך |
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
| כי-תאמר-- הן לא-ידענו-זה הלא-תכן לבות הוא-יבין ונצר נפשך הוא ידע והשיב לאדם כפעלו |
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
| אכל-בני דבש כי-טוב ונפת מתוק על-חכך |
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
| כן דעה חכמה--לנפשך אם-מצאת ויש אחרית ותקותך לא תכרת |
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
| אל-תארב רשע לנוה צדיק אל-תשדד רבצו |
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
| כי שבע יפול צדיק וקם ורשעים יכשלו ברעה |
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
| בנפל אויביך (אויבך) אל-תשמח ובכשלו אל-יגל לבך |
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
| פן-יראה יהוה ורע בעיניו והשיב מעליו אפו |
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
| אל-תתחר במרעים אל-תקנא ברשעים |
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
| כי לא-תהיה אחרית לרע נר רשעים ידעך |
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
| ירא-את-יהוה בני ומלך עם-שונים אל-תתערב |
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
| כי-פתאם יקום אידם ופיד שניהם מי יודע |
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
| גם-אלה לחכמים הכר-פנים במשפט בל-טוב |
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
| אמר לרשע--צדיק אתה יקבהו עמים יזעמוהו לאמים |
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
| ולמוכיחים ינעם ועליהם תבוא ברכת-טוב |
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
| שפתים ישק משיב דברים נכחים |
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
| הכן בחוץ מלאכתך--ועתדה בשדה לך אחר ובנית ביתך |
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
| אל-תהי עד-חנם ברעך והפתית בשפתיך |
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
| אל-תאמר--כאשר עשה-לי כן אעשה-לו אשיב לאיש כפעלו |
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
| על-שדה איש-עצל עברתי ועל-כרם אדם חסר-לב |
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
| והנה עלה כלו קמשנים--כסו פניו חרלים וגדר אבניו נהרסה |
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
| ואחזה אנכי אשית לבי ראיתי לקחתי מוסר |
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
| מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב |
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
| ובא-מתהלך רישך ומחסריך כאיש מגן |
