Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
Ne porte pas envie aux hommes méchants, et ne désire pas d’être avec eux;
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
Parce que leur âme médite des rapines, et que leurs lèvres parlent fraudes.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
C’est par la sagesse que se bâtira une maison, et par la prudence qu’elle s’affermira.
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
Par la science, les celliers se rempliront de toute sorte de biens précieux et très beaux.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
L’homme sage est puissant, et l’homme instruit est robuste et vigoureux.
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
Parce que c’est avec réflexion que s’entreprend une guerre; et que le salut sera où il y a beaucoup de conseils.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
Bien élevée est pour l’insensé la sagesse à la porte de la ville, il n’ouvrira pas la bouche.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Celui qui pense à faire le mal sera appelé insensé.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
La pensée de l’insensé est péché; et c’est l’abomination des hommes, que le médisant.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Si, fatigué au jour de l’angoisse, tu désespères, ta force sera diminuée.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Arrache au péril ceux qui sont conduits à la mort, et, ceux que l’on traîne à la destruction, ne cesse pas de les délivrer.
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Si tu dis: Les forces me manquent; celui qui observe le cœur le discerne lui-même, rien ne trompe le conservateur de ton âme; et il rendra à l’homme selon ses œuvres.
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Mange, mon fils, le miel, parce qu’il est bon, et le rayon doux à ton gosier.
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Telle est la doctrine de la sagesse à ton âme: quand tu l’auras trouvée, tu auras à tes derniers moments l’espérance et ton espérance ne périra pas.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
Ne dresse pas d’embûches, et ne cherche pas l’impiété dans la maison du juste, et ne détruis pas son repos.
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
Car le juste tombera sept fois et se relèvera; mais les impies seront abattus dans le malheur.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Lorsque ton ennemi sera tombé, ne Le réjouis pas: et qu’à sa ruine ton cœur n’exulte pas;
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
De peur que le Seigneur ne le voie, et que cela ne lui déplaise; et qu’il ne retire de lui sa colère.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
Ne dispute pas avec les hommes très méchants; et ne porte pas envie aux impies;
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
Parce qu’ils n’ont pas l’espérance des choses futures, les méchants, et que la lampe des impies s’éteindra.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Crains, mon fils, le Seigneur et le roi, et ne te lie pas avec les médisants;
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
Parce que tout à coup s’élèvera leur perte, et la ruine de l’un et de l’autre, qui la connaît?
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
Voici aussi pour les sages: Faire acception de la personne dans le jugement n’est pas bon.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
Quant à ceux qui disent à l’impie: Tu es juste; les peuples les maudiront et les tribus les détesteront.
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
Ceux qui le reprennent seront loués; et sur eux viendra la bénédiction.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Il baisera les lèvres, celui qui répond des paroles droites.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Prépare au dehors ton œuvre, et avec soin cultive ton champ; afin qu’ensuite tu bâtisses ta maison.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
Ne sois pas témoin sans raison contre ton prochain; et ne séduis personne par tes lèvres.
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
Ne dis pas: Comme il m’a fait, ainsi je lui ferai: je rendrai à chacun selon son œuvre.
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
J’ai passé dans le champ du paresseux, et par la vigne de l’insensé:
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
Et voilà que tout était rempli d’orties; et que les épines en avaient couvert la surface, et que la muraille de pierres était détruite.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Ce qu’ayant vu, je l’ai mis dans mon cœur, et par cet exemple je me suis instruit.
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
Tu dormiras un peu, dis-je, tu sommeilleras modérément, tu mettras faiblement les mains l’une dans l’autre, afin que tu reposes:
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
Et viendra à toi, comme un coureur, la détresse; et la mendicité, comme un homme armé.
