Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
Älä kadehdi pahoja ihmisiä äläkä halua heidän seuraansa.
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
Sillä heidän mielensä miettii väkivaltaa, ja turmiota haastavat heidän huulensa.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
Viisaudella talo rakennetaan ja ymmärryksellä vahvaksi varustetaan.
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
Taidolla täytetään kammiot, kaikkea kallista ja ihanaa tavaraa täyteen.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
Viisas mies on väkevä, ja taidon mies on voipa voimaltansa.
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
Neuvokkuudella näet on sinun käytävä sotaa, ja neuvonantajain runsaus tuo menestyksen.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
Kovin on korkea hullulle viisaus, ei hän suutansa avaa portissa.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Jolla on pahanteko mielessä, sitä juonittelijaksi sanotaan.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
Synti on hulluuden työ, ja pilkkaaja on ihmisille kauhistus.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Jos olet ollut veltto, joutuu ahtaana aikana voimasi ahtaalle.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Pelasta ne, joita kuolemaan viedään, pysäytä ne, jotka surmapaikalle hoippuvat.
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Jos sanot: "Katso, emme tienneet siitä", niin ymmärtäähän asian sydänten tutkija; sinun sielusi vartioitsija sen tietää, ja hän kostaa ihmiselle hänen tekojensa mukaan.
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Syö hunajaa, poikani, sillä se on hyvää, ja mesi on makeaa suussasi.
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Samankaltaiseksi tunne viisaus sielullesi; jos sen löydät, on sinulla tulevaisuus, ja toivosi ei mene turhaan.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
Älä väijy, jumalaton, vanhurskaan majaa, älä hävitä hänen leposijaansa.
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
Sillä seitsemästi vanhurskas lankeaa ja nousee jälleen, mutta jumalattomat suistuvat onnettomuuteen.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Älä iloitse vihamiehesi langetessa, älköön sydämesi riemuitko hänen suistuessaan kumoon,
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
ettei Herra, kun sen näkee, sitä pahana pitäisi, ja kääntäisi vihaansa pois hänestä.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
Älä vihastu pahantekijäin tähden, älä kadehdi jumalattomia.
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
Sillä ei ole pahalla tulevaisuutta; jumalattomien lamppu sammuu.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Pelkää, poikani, Herraa ja kuningasta, älä sekaannu kapinallisten seuraan.
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
Sillä yhtäkkiä tulee heille onnettomuus, tuomio-kuka tietää milloin-toisille niinkuin toisillekin.
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
Nämäkin ovat viisaitten sanoja. Ei ole hyvä tuomitessa henkilöön katsoa.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
Joka sanoo syylliselle: "Sinä olet syytön", sitä kansat kiroavat, kansakunnat sadattelevat.
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
Mutta jotka oikein tuomitsevat, niiden käy hyvin, ja heille tulee onnen siunaus.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Se huulille suutelee, joka oikean vastauksen antaa.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Toimita tehtäväsi ulkona ja tee valmista pellollasi; sitten perusta itsellesi perhe.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
Älä ole syyttä todistajana lähimmäistäsi vastaan, vai petätkö sinä huulillasi?
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
Älä sano: "Niinkuin hän teki minulle, niin teen minä hänelle, minä kostan miehelle hänen tekojensa mukaan".
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
Minä kuljin laiskurin pellon ohitse, mielettömän miehen viinitarhan vieritse.
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
Ja katso: se kasvoi yltänsä polttiaisia; sen pinta oli nokkosten peitossa ja sen kiviaita luhistunut.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Minä katselin ja painoin mieleeni, havaitsin ja otin opikseni:
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
Nuku vielä vähän, torku vähän, makaa vähän ristissä käsin,
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
niin köyhyys käy päällesi niinkuin rosvo ja puute niinkuin asestettu mies.
