Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
