Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Tu lhe baterás com a vara, e livrarás a sua alma do Xeol. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
[Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
[E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
