Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quando te assentares a comer com um governador, atenta bem para o que se te pôs diante,
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
E põe uma faca à tua garganta, se és homem de grande apetite.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Não cobices os seus manjares gostosos, porque são pão de mentiras.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Não te cances para enriqueceres; dá de mão à tua prudência.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Porventura fitarás os teus olhos naquilo que não é nada? porque certamente se fará asas e voará ao céu como a águia
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Não comas o pão daquele que tem o olho maligno, nem cobices os seus manjares gostosos.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Porque, como imaginou na sua alma, te dirá: Come e bebe; porém o seu coração não estará contigo.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Vomitarias o bocado que comeste, e perderias as tuas suaves palavras.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Não fales aos ouvidos do tolo, porque desprezará a sabedoria das tuas palavras.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Não removas os limites antigos, nem entres nas herdades dos órfãos,
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
Porque o seu redentor é o Forte, que pleiteará a sua causa contra ti.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Aplica à disciplina o teu coração, e os teus ouvidos às palavras do conhecimento.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Não retires a disciplina da criança, quando a fustigares com a vara; nem por isso morrerá.
Tu a fustigarás com a vara, e livrarás a sua alma do inferno. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Filho meu, se o teu coração for sábio, alegrar-se-á o meu coração, sim, o meu próprio,
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
E exultarão os meus rins, quando os teus lábios falarem coisas retas.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Não inveje aos pecadores o teu coração; antes sê no temor do Senhor todo o dia
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Porque deveras há um bom fim: não será cortada a tua expectação.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Ouve tu, filho meu, e sê sábio, e dirige no caminho o teu coração.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Não estejas entre os beberrões de vinho, nem entre os comilões de carne.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência faz trazer os vestidos rotos.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Ouve a teu pai, que te gerou, e não desprezes a tua mãe, quando vier a envelhecer.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Compra a verdade, e não a vendas: a sabedoria, e a disciplina, e a prudência.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Grandemente se regozijará o pai do justo, e o que gerar a um sábio se alegrará nele.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Alegrem-se teu pai e tua mãe, e regozije-se a que te gerou.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Dá-me, filho meu, o teu coração, e os teus olhos observem os meus caminhos.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
Porque cova profunda é a prostituta, e poço estreito a estranha.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Também ela, como um salteador, se põe a espreitar, e multiplica entre os homens os iníquos.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Para quem são os ais? para quem os pezares? para quem as pelejas? para quem as queixas? para quem as feridas sem causa? e para quem os olhos vermelhos?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
Para os que se demoram perto do vinho, para os que andam buscando bebida misturada.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Não olhes para o vinho quando se mostra vermelho, quando resplandece no copo e se escoa suavemente.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
No seu fim morderá como a cobra, e como o basilisco picará.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Os teus olhos olharão para as mulheres estranhas, e o teu coração falará perversidades.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
E dirás: Espancaram-me, e não me doeu; maçaram-me, e não o senti; quando virei a despertar? ainda tornarei a busca-la outra vez
