Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Ki te noho tahi korua ko te rangatira ki te kai, ata whakaaroa marietia tera i tou aroaro:
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
Whakapakia he maripi ki tou korokoro, ki te mea he tangata kakai koe.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Kaua e hiahia ki ana mea reka: he kai tinihanga hoki era.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Kaua e taruke ki te mea taonga: kati tau mea ki tou matauranga.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
E anga mai ranei ou kanohi ki taua mea korekore nei? He pono hoki ka whai parirau te taonga, koia ano kei te ekara, rere ana whaka te rangi.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Kaua e kainga te kai a te tangata kanohi kino, kei minamina hoki koe ki ana mea reka.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
Ko tana hoki e mea ai i roto i a ia, pera tonu ia: E kai, e inu; koia tana kupu ki a koe; kahore ia ona ngakau ki a koe.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Ko te kongakonga i kainga e koe, ka ruakina e koe, ka maumauria ano hoki au kupu reka.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Kaua e korero ki nga taringa o te kuware; ka whakahawea hoki ia ki te whakaaro nui o au kupu.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Kei whakanekehia e koe te rohe tawhito; kei haere koe ki nga mara a te pani:
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
No te mea he kaha to ratou kaiwhakaora; ka tohea e ia ta ratou tohe ki a koe.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Anga atu tou ngakau ki te ako, me ou taringa ki nga kupu o te matauranga.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Kaua e tohungia te whiu ki te tamaiti: ki te patua hoki ia e koe ki te rakau, e kore ia e mate.
Tatatia ia e koe ki te rakau, a ka whakaorangia e koe tona wairua i te reinga. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
E taku tama, ki te whakaaro nui tou ngakau, ka koa hoki toku ngakau, ae ra, toku nei ano:
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
Ae ra, ka hari oku whatumanawa, ina korero ou ngutu i nga mea tika.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Kei hae tou ngakau ki te hunga hara; engari kia wehi koe ki a Ihowa, a pau noa te ra.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
He pono hoki tera ano he whakautu; e kore ano hoki tau i tumanako ai e hatepea atu.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Whakarongo ra, e taku tama, kia whai whakaaro hoki koe, a whakatikaia tou ngakau i te ara.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Kei uru ki te hunga kakai waina; ki te hunga pukukai kikokiko:
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
No te mea ka tutuki tahi te tangata inu raua ko te tangata kakai ki te rawakore; he tawhetawhe hoki te kakahu a te momoe mo te tangata.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Whakarongo ki tou papa nana koe; kaua hoki e whakahawea ki tou whaea ina ruruhi ia.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Hokona te pono, kaua hoki e whakawhitiwhitia; ae ra, te whakaaro nui, te ako hoki, me te matauranga.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Nui atu hoki te koa o te papa o te tangata tika; a, ko te tangata e whanau he tama whakaaro nui mana, ka hari ia ki a ia.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Kia hari tou papa raua ko tou whaea, ina, kia koa te wahine i whanau ai koe.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
E taku tama, homai tou ngakau ki ahau, kia manako ano hoki ou kanohi ki aku ara.
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
No te mea he rua hohonu te wahine kairau; he poka kuiti te wahine ke.
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Ae ra, ka whanga ia ano he kaipahua, a ka whakatokomahatia e ia nga tangata poka ke.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Ko wai e aue? Ko wai e tangi? Ko wai e totohe? Ko wai e ngangautia? Ko wai e maru, he mea takekore? Ko wai e whero tonu ona kanohi?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
Ko te hunga e noho roa ana ki te waina; ko te hunga e haere ana ki te rapu i te waina whakaranu.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
Kaua e titiro ki te waina i te mea e whero ana, ina puta tona kara i roto i te kapu, ina mania tona heke.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
Tona tukunga iho ano he nakahi e ngau ana, koia ano kei te wero a te neke.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
E kite hoki ou kanohi i nga mea rereke, a ka puta he kupu rereke i tou ngakau.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
Ae ra, ka rite koe ki te tangata e takoto ana i waenga moana, ki te tangata ranei e takoto ana i te tihi o te rewa.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
A ka mea koe, Patua ana ahau e ratou, a kihai ahau i mamae; tatatia ana ahau e ratou, a kihai ahau i mohio: a hea ahau ara ake ai? Ka rapua ano e ahau.
